Op zoek naar een interessant
artikel om te bespreken, botste ik op het concept van de Steve Jobs-school.
Saskia van Uffelen stond op 11
april 2012 in De Morgen met "Maak van elke school een Steve Jobs-school",
een opiniestuk waarin ze verwijst naar een nieuw schoolconcept dat in Nederland
zal worden gelanceerd vanaf augustus 2013. Nu, wat houdt zo'n Steve Jobs-school
precies in?
Wel, het initiatief komt
namens het O4NT, Onderwijs voor Nieuwe Tijden, in Nederland. Zij stelden het eerste
uitgewerkte Steve Jobs-schoolmodel voor op de Onderwijsdagen in Rotterdam.
Vanwege hun verbazing over de achterstallige innovatie in het onderwijs, kwamen
ze met dit model op de proppen.
De STEVE JOBS-SCHOOL zou er gaan uitzien als volgt:
- Kinderen moeten worden
voorbereid voor 2025 en daarna. Er wordt ruimte gecreëerd voor een brede
ontwikkeling van de talenten van elke leerling. Het gebruik van digitale
mogelijkheden staat daarin centraal. Men wil vooral de kinderen aanleren hoe ze
goed kunnen functioneren in de wereld van morgen.
- Basis: vertrouwen in het
kind (niet dwingend vanuit gesloten opdrachten, maar wel gerichte opdrachten
binnen zijn interesseveld)
- Optimale condities om
kinderen maximale ruimte te geven.
- iPads om het leren naar
het unieke kind te personaliseren, een eigen virtuele plek voor elke leerling,
een manier om te communiceren met leerkrachten, ouders, leerlingen, de wereld
binnen en buiten de school, als tool voor presentaties, foto's, video's,
zoekrobotten, programmeertools, etc.
Via de iPad is de leerling
ook buiten het fysieke schoolgebouw regelmatig verbonden met de school. Hij
krijgt zo begeleiding van een coach, kan projecten uitvoeren op andere locaties als
hij afwezig is, en de resultaten daarvan presenteren wanneer hij terug op
school is. Een leerling kan dus in afspraak met een leraar buiten
schoolvakanties om met zijn ouders op reis om te leren over vreemde culturen en/of
de natuur. Zijn coach checkt echter wel of hij daadwerkelijk iets bijleert.
Eens terug op school kan de leerling zijn nieuw verworven kennis delen met zijn
medeleerlingen aan de hand van bijvoorbeeld een slideshow-presentatie.
- Het wordt een school die
zowel fysiek (schoolgebouw) als virtueel is, overal en altijd.
- Geen frontaal onderwijs,
jaargroepen of lokalen, wel ateliers, stamgroepen en projectgericht werken.
- Kerndoel is om skills van
de 21ste eeuw aan te leren zoals communicatie, samenwerken, ICT-geletterdheid,
kritisch denken, probleemoplossend denken, etc. De iPad zou de schakel moeten
vormen tussen het opdoen van kennis en digitale vaardigheden binnen en buiten
de school.
- 'Community' staat
centraal. De ouders en de school vormen pedagogische en didactische partners.
De leerlingen worden gemotiveerd door de betrokkenheid van hun ouders en vice
versa. De betrokkenheid en bijdrage van de ouders wordt reeds bij de
inschrijving van de leerling besproken en vastgelegd in een overeenkomst.
Ook binnen het onderwijsteam
worden er ervaringen en ideeën uitgewisseld over de schoolwerking en
onderwijsvernieuwing.
- Coaches begeleiden en
stimuleren de leerlingen intensief, zodat deze het maximale uit zichzelf halen.
- 1000 uur onderwijs op een
traditionele school staat gelijk aan 4000 uur ontwikkeltijd op de Steve Jobs-school, thuis en
elders.
- De medewerkers van de
school beschikken zelf over de vaardigheden van de 21ste eeuw.
- De school creëert ruimte
voor de specifieke leerbehoeften van iedere leerling. Inzet van de ouders is
cruciaal. Om de 3 maanden wordt er een gesprek ingelast met de leerkracht, de
leerling en de ouder. De ervaringen, plannen en doelstellingen van de periode
worden daar besproken.
- Het wordt een plaats waar
opvang en onderwijs geïntegreerd zijn, 50 weken per jaar, 5 dagen per week, van
6u30 tot 18u30. Zonder vaste schooltijden en vakantieperioden.
Tot 10u30 individueel of in
kleine groepjes (iPad is dan heel belangrijk). Leerlingen kunnen er dus ook
voor kiezen om pas om 10u30 op school te arriveren.
Tussen 10u30 en 15u00 zijn
er gemeenschappelijke activiteiten, en daarna werken de leerlingen weer
individueel of in kleine groepen aan ontspannende en creatieve vakken.
- Leerlingen moeten 100-200
van de 250 schooldagen aanwezig zijn. Die aanwezigheid hangt af van hun
gezinssituatie, de behoefte van de ouders en het kind, het aantal uren die het
kind leert in de virtuele school en de voortgang en ontwikkeling van het kind.
Per kwartaal worden hierover afspraken gemaakt.
- De school is bedoeld voor
0-12 jarigen. Hun ontwikkeling wordt bijgehouden via output op de iPad. De
focus ligt op de voortdurende bewaking van de ontwikkeling van het kind, en het
aanbieden van een kwaliteitsvolle opleiding op het niveau van het kind.
- Maandelijks wordt er een
"Gameday" georganiseerd. Een competitie op fysiek en virtueel niveau.
Dit zou de samenwerking tussen de leerlingen stimuleren. Het gaat hier over
sport- en kermisactiviteiten, creatieve uitdagingen, games en spellen of een
bezoek aan een museum of een andere speciale locatie.
- Op 12-jarige leeftijd
heeft de leerling zich ontwikkeld in alle vaardigheden van de 21e eeuw. Hij
heeft zijn eigen talenten ontwikkeld, heeft zich sociaal-emotioneel ontwikkeld,
en heeft de referentieniveaus van het Primair Onderwijs bereikt.
----------------------------------------------------------------------------------------------
Komend schooljaar worden er
in Amsterdam en enkele andere gemeenten reeds een aantal scholen omgevormd tot
Steve Jobs-scholen. Saskia Van Uffelen, CEO
van Bull Belux en bezieler van het project 'IT is cool', vindt dit alleszins
een grote inspiratie. Zo blijkt uit haar opiniestuk. Het luidt : "Extreem
innovatieve ideeën zijn nodig voor een snellere evolutie. Het idee van een
Steve Jobs-school is misschien in België niet meteen realiseerbaar, maar het
zet aan tot reflectie." Ze geeft
aan dat kinderen tegenwoordig heel anders kijken tegen ICT en technologie, dan
hun ouders. Ze zijn er in hun dagelijks leven zo mee vergroeid dat ze het niet
langer beseffen. Ons huidige onderwijs zou niet voldoende aangepast zijn aan
deze nieuwe generatie. Deze kinderen worden op school met
andere woorden "weer naar de
middeleeuwen gekatapulteerd".
Van Uffelen is
tevens ook van mening dat ICT een onderdeel moet worden van elke les, in plaats
van iets afzonderlijks. De Steve Jobs-school zou hier de perfecte belichaming
van zijn. "Een school die ICT
uitademt. Waarin elke les geënt is
op de digitale wereld waarin wij leven... Laten we
afstappen van het idee dat je voor les A handboek A nodig hebt, en voor les B
handboek B."
De meeste
Belgische scholen zijn echter nog niet klaar voor deze overstap, en moeten
dringend een inhaalbeweging maken, meent ze. Daarom stelt ze voor om bij wijze
van een drastische ingreep alle schoolboeken af te schaffen. De kosten die men
daarmee zou uitsparen zouden een iPad kunnen voorzien voor elke leerling. Op die
manier "laat je het onderwijs naadloos
aansluiten op de leefwereld van de jongeren."
Zijn onze jongeren met zulk
digitaal onderwijs dan wel evengoed voorbereid op hogere studies? Absoluut
wel, meent Van Uffelen. Digitaal leren is niet hetzelfde als klassiek leren,
maar het is meer gericht op het begrijpen van dingen, in plaats van ze
vanbuiten te leren. Er zou volgens haar eventueel wel wat taalgevoeligheid
verloren gaan, maar de kinderen worden wel beter gewapend tegen een wereld die
steeds technologischer wordt. De inbedding van ICT op school zou ICT van zijn
nerdy imago kunnen ontdoen en jongeren in staat stellen om "nieuwe technologieën flexibel te gebruiken,
in allerlei toepassingen."
Persoonlijk weet ik niet
goed wat ik ervan moet denken. Het wordt natuurlijk allemaal erg utopisch
voorgesteld, maar hoe effectief zou dit schoolsysteem echt zijn? Ik ben sowieso
geen voorstander van het feit dat Apple en de iPad er zo noodzakelijk bij
worden betrokken. De iPad kan volgens mij best vervangen worden door een andere
(Android- of merkloze) tablet, en dan zou de school niet langer moeten genoemd
worden naar de CEO van een bepaald merk. Op die manier krijgen de kinderen ook
niet meteen Apple ingelepeld vanaf hun geboorte, en wordt hun visie op de markt
niet te eenzijdig beperkt/gestuurd.
Ik snap dat Van Uffelen
pleit voor een school die ICT uitademt en die leerlingen beter voorbereidt om succesvol
te functioneren in een wereld die steeds technologischer wordt, maar de Steve
Jobs-school is in mijn ogen wel net een brug te ver. Misschien is dat omdat ik
zelf op een klassieke manier onderwijs heb genoten, en ik daar best tevreden
over was? Misschien is het inderdaad tijd voor een drastische ommezwaai en
zullen de kinderen van tegenwoordig (en de toekomst) meer baat hebben bij een
alternatievere, meer digitale opleiding. Wie zal het zeggen?
Toch sta ik nu nogal
sceptisch tegenover het idee dat leerlingen vrijwillig (op tijd) naar school
zullen gaan en in hun vrije tijd thuis zullen werken aan schoolprojecten,
zonder al te veel tussenkomst van leraren of coaches. Het huidige schoolsysteem
leert natuurlijk ook enige vorm van discipline aan, die in mijn ogen een beetje
verloren gaat in het Steve Jobs-model. Ook zou het model zich aanpassen aan de
specifieke leerbehoeften van elke leerling. Dit lijkt mij echter best een grote
uitdaging voor de coaches. Wordt er zo eentje ingeschakeld per leerling? En
moet zo'n coach dan dag en nacht de voortgang van zijn leerling checken op zijn
iPad? Voor mij is het allemaal nog een ietwat utopisch idee, dat ik niet meteen
gerealiseerd zie worden in België. Niet dat we er geen inspiratie van kunnen
opdoen natuurlijk. Ik denk maar aan flexibelere schooltijden, het afschaffen
van jaargroepen, meer kennis opdoen in de buitenwereld/aan de hand van
ervaringen (en die dan delen met de klas), meer incorporatie van sport en spel
in de schoolcontext, etc.
Van Uffelen's pleidooi voor
het afschaffen van alle schoolboeken vind ik eveneens een beetje te drastisch. Ik
begrijp dat het een grote kost en verspilling is, maar om nu volledig over te
schakelen op digitaal leermateriaal vind ik geen goeie oplossing. Het blijven
technologische snufjes. Wat als de batterij van je tablet plat is? Of je ogen
doen pijn van te lang naar een scherm te staren? Call me old fashioned, maar ik
ben nog steeds een voorstander van boek, pen en papier. Het handschrift biedt trouwens een heel aantal vernoemenswaardige voordelen. Een uiteenzetting over die voordelen bevinden zich in onderaan vermelde artikels.
De Steve Jobs-scholen hoeven
voor mijn part geen intrede te doen in België, maar het geeft ons wel stof tot
nadenken over de oubolligheid van ons huidig onderwijssysteem. We kunnen
nadenken over hoe we eventueel veranderingen kunnen maken zodat de kinderen van
nu leren omgaan met de technologische wereld waarin ze opgroeien. Een wereld
die al weer enorm verschilt van de wereld waarin wij opgroeiden, nog geen 20
jaar geleden.
---------------------------------------------------------------
BRONNEN
opiniestuk Van Uffelen
model Steve Jobs-school
Onderwijs voor Nieuwe Tijden
www.o4nt.nl
Waarom schrijven met de hand belangrijk is:
"Daarom nog leren schrijven met de hand!"
http://members.upc.nl/m.otter7/handschriftontwikkeling/Artikelen/DAAROM%20nog%20leren%20schrijven%20met%20de%20hand.pdf
"Waarom kan en mag typen het schrijven niet vervangen?"
http://members.upc.nl/m.otter7/handschriftontwikkeling/Artikelen/Waarom%20typen%20schrijven%20niet%20mag.pdf
Waarom schrijven met de hand belangrijk is:
"Daarom nog leren schrijven met de hand!"
http://members.upc.nl/m.otter7/handschriftontwikkeling/Artikelen/DAAROM%20nog%20leren%20schrijven%20met%20de%20hand.pdf
"Waarom kan en mag typen het schrijven niet vervangen?"
http://members.upc.nl/m.otter7/handschriftontwikkeling/Artikelen/Waarom%20typen%20schrijven%20niet%20mag.pdf
Wat me vooral verrast is dat er constant sprake is van werken voor school, door een coach worden gevolgd enz. Waar ligt nu de grens tussen school, huiswerk en vrije tijd? Volgens mij moeten nieuwe technologiën helpen om een achterstand in te halen of om te kunnen evolueren of zelfstandig te werken, niet om nog meer achter een scherm vastgeplakt te zitten en het sociale (sport, jeugdbewegingen, spelen op straat, enz.)te vergeten...
BeantwoordenVerwijderenDe Steve Jobs School vind ik wat ongelukkig als naam, omdat die wat klinkt als een `marketing-stunt`. De idee erachter vind ik wel heel visionair en dit is net wat het onderwijs nodig heeft: visie op lange termijn, en niet louter van het ene schooljaar naar het volgende schooljaar.
BeantwoordenVerwijderenDe methodes die in deze school gehanteerd zouden worden zijn nogal verregaand, ik denk dat men het wat te zwart/wit ziet. In elk geval is het positief dat men dit concept gaat testen, hier gaan alleszins nuttige inzichten uitkomen !