Sociale media in de klas?!

Sociale media als Facebook, Twitter en Youtube zijn alomtegenwoordig. Als ik eerlijk ben, moet ik toegeven dat ik dagelijks meermaals met deze media in aanraking kom. Op Twitter kwam ik onlangs een tweet tegen over “Omdat het werkt! 11 praktijkcasussen over leren met sociale media”. Nieuwsgierig als ik was, klikte ik op de bijhorende link. Ik kon het document echter niet raadplegen zonder te betalen met een tweet. Zowel de betalingswijze als de inhoud van het document deden me nadenken over de  vraag of er voor sociale media ook een plaats weggelegd is of kan worden tijdens de lesuren?

Om deze vraag te beantwoorden bespreek ik kort het artikel “Study Suggests Benefits of Social Media in the Classroom”. De titel verraadt het eigenlijk al, maar in het artikel wordt een reflectie geboden over een wetenschappelijk onderzoek dat de voordelen van sociale media voor het leren zou aantonen. Het onderzoek stond onder leiding van Dr. R. Light, die sterke voorstander is van het sociaal constructivisme. We zouden namelijk volgens deze theorie beter leren als we dit doen in interactie met anderen. Sociale media zouden in dat opzicht ingezet kunnen worden om het leren ten goede te komen, bijvoorbeeld als platform om met elkaar te discussiëren over lesonderwerpen. Dat sociale media erg populair zijn, zal het gebruik ervan bovendien zeker ten goede komen. In het artikel geeft men echter aan de hand van een andere bron (Technology in Schools: What the Research Says) leerkrachten de raad om elke technologie die gebruikt wordt in de les te baseren op een degelijke leertheorie. Daarnaast moet men met technologieën ook inspelen op een zeer specifiek (beperkt?) aspect van het curriculum. Tot slot moeten leerkrachten over voldoende vaardigheden beschikken om met technologieën aan de slag te gaan. Hulp van directie of collega’s is hierbij onontbeerlijk.

Persoonlijke reflectie

Voordelen van het gebruik van sociale media tijdens de les

Zoals hierboven reeds aangehaald zijn sociale media erg populair bij jongeren, zoals ook blijkt uit onderzoekvan Jeugdwerknet, Graffiti Jeugddienst en de onderzoeksgroep MICT vanUniversiteit Gent uit 2012. Deze onderzoekers stellen dat meer dan de helft van de Vlaamse jongeren een YouTube-account heeft en 80% dagelijks inlogt op Facebook. Naast Facebook winnen Gmail en Twitter de laatste jaren aan belang.

Naast de populariteit van deze media bij minderjarigen, blijkt uit het besproken artikel “Study Suggests Benefits of Social Media in the Classroom” ook dat de leeruitkomst verhoogt wordt door de interactie met medeleerlingen via deze online sociale platformen. Door de populariteit van deze media zal hun motivatie om ermee aan de slag te gaan bovendien ook groter zijn dan bij meer traditionele didactische werkvormen.

Aangezien heel wat leerlingen thuis sowieso erg vaak gebruik maken van sociale media, is het voor hen maar een kleine moeite om zich op dat moment ook met lesonderwerpen bezig te houden. 

Nadelen van het gebruik van sociale media tijdens de les

Er zijn uiteraard ook nadelen aan verbonden. Zo stel ik mij de vraag of sociale media tijdens de les gebruiken op elke school zomaar kan. Allereerst hebben de leerlingen en leerkrachten voldoende computers of tablets nodig, wat niet steeds haalbaar is. Daarnaast moet de directie van de school ook achter het gebruik van deze media staan, aangezien websites als Facebook of Twitter misschien wel werden geblokkeerd omdat de jongeren er anders te veel misbruik van zouden maken.

Verder denk ik dat het als leerkracht ook niet steeds haalbaar is om sociale media in te schakelen. Zo moeten leerkrachten zich afvragen welk medium ze gaan gebruiken voor welk doel. Facebook of Blogger zouden bijvoorbeeld ingezet kunnen worden als discussieplatform. Youtube zou dan weer geschikt zijn voor het posten van zelfgemaakte filmpjes, waarbij andere leerlingen commentaar kunnen posten. Er zijn heel wat mogelijkheden; aan de leerkrachten om ze te benutten.

Een andere probleem betreft de intentie van de jongeren om met sociale media aan de slag te gaan. Zijn ze niet te snel afgeleid door andere content op de website? Nemen ze de opdracht wel serieus? Een goede begeleiding door leerkrachten is dan ook noodzakelijk. Deze begeleiding is daarnaast ook nodig om jongeren te beschermen tegen online gevaren. Zijn ze zich ervan bewust dat alles wat ze online doen, sporen nalaat? Is de privacy van de leerlingen voldoende afgeschermd? Worden ze niet te veel in contact gebracht met online reclame (bv. via banners)? Het is de taak van de leerkracht om de leerlingen voldoende mediawijsheid bij te brengen.

Belangrijk is tot slot dat we inzien dat sociale media niet voor alle leeftijden geschikt zullen zijn. Zelf denk ik dat het gebruik ervan vooral geschikt is voor een tweede of derde graad secundair onderwijs. De beslissing valt uiteindelijk bij de leerkrachten in kwestie en zal afhangen van de leerlingen, de beoogde doelstellingen en het gebruikte sociale medium.

Nu is mijn vraag aan jullie de volgende: zouden jullie sociale media al dan niet integreren in jullie lessen? Waarom wel/niet? Ik ben alvast voorstander!

Bronnen:

• Jeugdwerknet, Graffiti Jeugddienst,  MICT-IBBT van de UGent (2012). Onderzoeksrapport Apestaartjaren 4. Geraadpleegd op 26 maart 2013 via http://www.apestaartjaren.be/sites/default/files/onderzoeksrapport_apestaartjaren_4.pdf

• Tomaszewski, J. (2012). Study Suggests Benefits of Social Media in the Classroom, in Education World. Geraadpleegd op 25 april 2013 via http://www.educationworld.com/a_curr/study-suggests-social-media-has-place-in-classrooms.shtml

• Van Meeuwen, N. (2012). Classrooms without walls! Bouwen aan een klaslokaal zonder muren. In De Losmakers (Eds.), Omdat het werkt! 11 praktijkcasussen over leren met sociale media (pp. 10-13). Geraadpleegd op 26 maart 2013 via http://losmakers.nl/download/

Andere interessante bronnen/websites:

http://www.leesvoer.be/facebook-computer-en-gadgets/mediawijs-met-facebook-in-de-klas

http://www.ernomijland.com/docs/smiho.pdf