zondag 5 juni 2016

Meer leerlingen volgen wetenschappen en technologie

Inleiding

Pas afgestudeerden vinden niet gemakkelijk werk tegenwoordig. Maar tegelijkertijd zijn er een groot aantal knelpuntberoepen in de exacte wetenschappelijke sector. Daarom is in 2012 het  STEM-actieplan van kracht gegaan. Dit is een achtjarig plan van Vlaams minister Hilde Crevits en minister Phillippe Muyters om meer jongeren te interesseren voor deze exacte wetenschappen, om zo de behoeften van de arbeidsmarkt beter te kunnen beantwoorden. STEM staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics. Via deze onderwerpen wil de Vlaamse overheid meer investeren in de exacte wetenschappen vanaf leerplichtonderwijs tot hoger onderwijs. Dit wil ze niet enkel doen via de scholen hiervoor te stimuleren en te subsidiëren maar ook via externe organisaties. In 2015 werd dit actieplan geëvalueerd. Deze evaluatie wordt besproken in een persbericht van het departement onderwijs.

Samenvatting

Het artikel bespreekt de effectiviteit van het STEM-programma. Dit evalueert men vooral door het procentueel aantal leerlingen per sectie van het onderwijs te bekijken, en dit vanaf de tweede graad van het secundair onderwijs tot het hoger onderwijs.

Secundair onderwijs

Zo zegt het persbericht namelijk dat er  een stijging is inzake STEM-richtingen binnen de tweede graad. In de 3de graad is er een grote verdeling tussen het aantal STEM-leerlingen in ASO (53%), TSO (39,87%), KSO (21,14%) en BSO (35,57%). Buiten in het KSO ligt het aandeel jongens hoger dan meisjes binnen deze richtingen. Hier wil de overheid een mouw aan passen door in de toekomst STEM aantrekkelijker te maken binnen TSO en BSO, ook voor meisjes. Via deze zogenaamde modernisering van het secundair wilt de overheid ervoor zorgen dat er nog meer voor STEM-richtingen gekozen wordt in het hoger onderwijs. Het aantal leerlingen dat afstudeert met een STEM-diploma uitstroomt werd ook besproken. Dit aandeel is al lichtjes gestegen naar 44,61%. De kwaliteit van de STEM-richtingen in het secundair onderwijs is echter lichtjes achteruit gegaan.

Hoger onderwijs

In het hoger onderwijs is er een algemene stijging in de STEM-richtingen, en ook het relatieve aandeel zou toenemen. Het vrouwelijk aantal studenten is in deze richtingen ook aan het stijgen, maar ligt nog steeds onder het aantal mannelijke studenten.

Toekomst

Richting 2020, gaat het al de goede richting uit en blijven minister Crevits en minister Muyters inspelen op techniek en exacte wetenschappen aan de hand van concrete acties. Ook willen ze het STEM-curriculum aantrekkelijk en toekomstgericht maken.

Bespreking

Als eerste wil ik graag mijn eer betuigen aan de ministers en de departementen om in te zien dat dit effectief een noodzakelijk kwestie is. Het is een positieve zaak om jongeren hun talenten te laten ontwikkelen en zeker als dit een arbeidsparadox kan oplossen.

 Het persbericht zelf vond ik echter minder kwalitatief. De percentages spreken van stijgingen en dalingen, maar (vooral bij de stijgingen) worden geen andere cijfers weergeven. Ook spreken ze van meer leerlingen warm te maken voor wetenschappelijke richtingen, maar deze worden minder kwalitatief? Dit zijn zeer belangrijke tegenstellingen waar geen aandacht voor besteed werden in het persbericht.

Ook ligt het STEM-plan in strijd met de hervormingen die eventueel er door zouden komen. In het ASO zitten het grootst aantal STEM-leerlingen, terwijl er sprake was om ASO af te schaffen. Dit creëert bij twijfels over de langetermijnvisie binnen het departement onderwijs.

Om een beter beeld te krijgen van de stijgingen en dalingen van STEM-leerlingen binnen het onderwijs, heb ik deze zelf opgezocht. De stijging in de 2de graad is slechts 1% na 3 jaar van implementatie van het onderzoek. In de derde graad is dit niet gestegen. Wanneer we kijken naar het procentuele deel van de vrouwelijke populatie die een STEM-richting doet, merken we dezelfde stijging. In het hoger onderwijs zien we eenzelfde trend. Hieruit kan afgeleid worden dat de stijgingen amper te wijten zijn aan het actieplan.

Besluit

Nogmaals wil ik er op terug komen dat de dit een reële problematiek is. Ik kan me enkel vragen stellen of het een effectief en efficiënt programma is. Wat de toekomst zal brengen, valt volgens mij nog af te wachten. Misschien werpt het project op lange termijn nog zijn vruchten af. Maar voorlopig blijkt het STEM-actieplan niet aan zijn doelstellingen te voldoen.

Geraadpleegde documenten:

Meer leerlingen volgen wetenschappen en technologie: http://onderwijs.vlaanderen.be/nl/meer-leerlingen-volgen-wetenschappen-en-technologie

STEM monitor 2015: http://onderwijs.vlaanderen.be/sites/default/files/atoms/files/STEM-monitor-2015-nota.pdf

STEM-indicatoren: http://onderwijs.vlaanderen.be/sites/default/files/atoms/files/STEM-monitor-2015-indicatoren.pdf

Actieplan voor het stimuleren van loopbanen in wiskunde, exacte wetenschappen en techniek:http://www.ond.vlaanderen.be/STEM/Beleidsdocumenten/STEM-actieplan.pdf