maandag 25 juli 2016

Technologie: Een nieuwe kopzorg voor leerkrachten?

Samenvatting

In dit artikel/opiniestuk van jozef Colpaert in de Standaard wordt gesteld dat technologie niet zou moeten worden opgedrongen aan de leerkracht. Zo worde de leraar vaak gevraagd om rekening te houden met nieuwe technologie en deze te gebruiken op een interactieve manier in de klas, en hiermee de leerlingen te helpen om deze te gebruiken. Welke "technologie" wordt bedoeld en waarom deze precies zou moeten worden aangeleerd, wordt niet vaak vermeld. Colpaert stelt dat technologie wel interessant is om te integreren  in de leeromgeving van de leerlingen, maar dat het anders gewoon te onoverzichtelijk wordt voor de leerkracht: technologie verandert constant en zeer snel, en op de hoogte zijn van de nieuwe varianten van bepaalde technologie wordt op zich al een fulltime job. Leerkrachten worden, volgens Colpaert, niet genoeg ondersteund in deze taak die hen wordt opgegeven. Indien aan de leerkracht wordt gevraagd om rekening te houden met technologie, moet deze zelf veel gebruiksvriendelijker zijn, wat nu zeker niet altijd het geval is.

Kritische reflectie

Alvorens dit wordt afgeschreven als conservatieve propaganda, moet worden vermeld dat Dr. Jozef Colpaert zelf les geeft over: "Instructional Design, Educational Technology and Computer Assisted Language Learning" aan de Universiteit van Antwerpen.
Het is effectief waar dat van de leerkracht wordt verwacht dat hij/zij de studenten iets leert over "technologie". Dit wordt echter in de leerplannen gepropt zonder echt in diepte uit te leggen wat er wordt verwacht van wie. In het leerplan van het OVSG voor de tweede graad BSO voor het vak PAV, staat als leerplandoelstelling 29 "Onder begeleiding, met behulp van ICT doelgericht digitale informatie kunnen opzoeken.". Normaal wordt een doelstelling vergezeld door "Didactische wenken en hulpmiddelen" maar hier is dit zelf niet het geval. Slechts ÉÉN leerplandoelstelling heeft het over ICT.
Er kan natuurlijk worden gezegd dat dit het vak PAV is, en niet TO of informatica, maar dat is juist het probleem: er wordt namelijk van leerkrachten verwacht om technologie te implementeren in zoveel mogelijk lessen, ongeacht het vak. Indien dit wordt opgelegd, zorgt het meer voor kopzorgen dan iets anders. Een les moet nu al gedifferentieerd zijn, interactief, origineel met zoveel mogelijk werkvormen EN moet dan ook nog voldoen aan het leerplan; de lessenvoorbereidingen zijn al ingewikkeld genoeg zonder dat er nieuwe technologieën in moeten.

Een andere vraag is of technologie een even grote meerwaarde heeft op de arbeidsmarkt als initieel gedacht. Uit een ander artikel in de Standaard: "Nieuwe technologie creëert amper jobs" komt voort dat in de V.S. er in de laatste jaren niet meer jobs zijn bijgekomen dankzij kennis van nieuwe technologie, eerder omgekeerd. De nieuwe technologie zorgt er eerder voor dat nieuwe bedrijven juist minder werknemers moeten aanwerven. Wel vergeet dit artikel te kijken naar hoeveel nieuwe informatici er sindsdien zijn bijgekomen, maar voor de doorsnee werknemer, hebben deze "skills" weinig meerwaarde.

Toch vind ik dat ICT en technologie zeker op school hun plaats hebben, gewoon met een betere opvolging. Zo zijn lessen informatica nodig om de leerlingen niet alleen wegwijs te maken met enkele programma's en internet in het algemeen, maar kan dit vaak ook worden gekoppeld aan meer ethische onderwerpen. Het is nodig dat onze leerlingen inzien dat er niet alleen Microsoft en Apple is. Daarom is het van belang dat de leerlingen op de hoogte worden gebracht van wat Open-Source is bijvoorbeeld, en waarom het belangrijk is om te weten dat het bestaat.
Hiernaast kan ook worden meegegeven van hoe er veilig kan worden gesurft op het internet, hoe men interessante bronnen vindt en hoe te weten of deze vertrouwbaar zijn, enz. Misschien wordt het tijd om het aantal uren informatica aan te passen?

Ook kan technologie in andere lessen worden gebruikt om uit de sleur van het lesgeven te komen. Het is namelijk altijd goed om een nieuwe, originele manier te vinden om te leerlingen te betrekken bij de leerstof; het moet gewoon aan de leerkracht zijn om te beslissen wanneer, waarvoor en waarom bepaalde tools zullen worden gebruikt.


Samenvatting

In het kort ben ik te vinden voor bredere integratie van ICT op school indien de leerkracht mag kiezen hoe, waneer en wat hij/zij gebruikt, en hij beter wordt begeleid in het labyrint dat de informatica/ICT voorstelt voor mensen die hier geen vorming voor hebben.
Toch moet niet worden gedacht dat het gebruiken van een tablet en een SMART-board onze leerlingen plots beter zullen doen leren: dat is, als leerkracht, de verantwoordelijkheid compleet naast zich leggen.

Bilbiografie



Colpaert, J. (z.j.). Prof. Dr. Jozef COLPAERT. Geraadpleegd van http://www.jozefcolpaert.net/

O.V.S.G. (z.j.). Leerplan PAV BSO 2de graadGeraadpleegd van http://www.ovsg.be/leerplannen/secundair-onderwijs