vrijdag 12 augustus 2016

En toen kwamen de MOOCs


Samenvatting

De technologische revolutie die ons onderwijssysteem volledig zal veranderen. Zo worden Massive Open Online Courses – kortweg MOOCs – in vele populaire media maar al te vaak omschreven. In mijn zoektocht naar recente literatuur rond onderwijstechnologie, waren het dan ook vooral de MOOCs die mijn aandacht trokken.
MOOCs trokken voor het eerst de aandacht van de media bij de introductie van enkele zeer populaire lessenreeksen in 2012, gratis aangeboden op het internet door toonaangevende Amerikaanse universiteiten zoals MIT en Stanford. Enkele van deze cursussen werden massaal gevolgd, sommigen met meer dan honderdduizend studenten – wat dan ook de M in het acroniem verklaard. De populariteit van deze eerste cursussen was evenredig met het aantal berichten die voorspelden dat het traditionele onderwijs volledig zal moeten wijken voor deze nieuwe manier van kennisoverdracht. Nu, vier jaar na de eerste massaal bijgewoonde lessen blijken de meeste radicale voorspellingen niet correct. In drie recente artikels die ik heb gelezen wordt de toekomst van MOOCs besproken vanuit verschillende invalshoeken.
In het artikel getiteld “MOOCs and higher education: evolution or revolution?” [1] gaat de auteur dieper in op het vraagstuk waarom de MOOCs vier jaar na de grote voorlopig niet de verwachte revolutie met zich hebben meegebracht. De auteur identificeert twee problemen waar de MOOCs momenteel mee kampen. Het eerste probleem ligt hem in de economische valorisatie van open cursussen. Vooral voor kleinere universiteiten is het niet duidelijk of het organiseren van MOOCs wel degelijk een grote meerwaarde met zich zal meebrengen. De tweede Achilles is de beperkte accreditatie die studenten krijgen bij het volgen van de MOOCs. Zonder voorgangers op de arbeidsmarkt blijft het voor een grote groep studenten onduidelijk of de inspanningen in een MOOC zullen worden gehonoreerd op de arbeidsmarkt.
In het artikel getiteld “Are MOOCs forever?” [2] wordt dan weer een ander pijnpunt blootgelegd. De MOOCs zijn helemaal niet zo open als we zouden hopen. Vele MOOCs worden ingelicht door privé bedrijven. Coursera is zo een typisch voorbeeld. Dit Amerikaanse bedrijf is een van de grootste aanbieders van MOOC cursussen. Ze helpen de universiteiten om cursussen om te zetten tot MOOCs en bieden deze vervolgens – gratis – aan op hun platform. Deze samenwerking tussen universiteiten en private ondernemingen heeft zonder twijfel de hele MOOC-ontplooiing in een stroomversnelling gebracht, maar er sluimert een keerzijde, welke afgelopen maand pijnlijk duidelijk is geworden. De cursussen kunnen namelijk zeer eenvoudig verdwijnen. En dit is ook wat er gebeurd is bij Coursera. Een aanzienlijk aantal cursussen werd op 30 juni van hun site verwijderd. Ondanks allerhande argumenten, zoals een update van de besturingssoftware of het verouderd zijn van de inhoud, is deze actie vooral typerend dat de inhoud van de cursussen dus niet echt “Open” is. Althans niet in de betekenis hoe de inhoud van Wikipedia “Open” is, vrij toegankelijk voor iedereen, altijd.
In het laatste artikel, getiteld “MOOCs ahead” [3], tenslotte, worden de opportuniteiten van MOOCs besproken op het gebied van onderzoek. De MOOCs bieden immers ook een immense bron van gebruikersdata. Door nieuwe onderwijstechnieken te koppelen aan de effectieve participatiegraad en de studieresultaten kunnen we inzichten verkrijgen over welke onderwijsmethodes effectief beter werken. 

Kritische reflectie

Massive

De grote deelnemersaantallen van sommige cursussen lijken echt wel hallucinant [4]. Vaak wordt er dan wel de kanttekening bij gemaakt dat het percentage deelnemers die effectief de cursus afronden bijzonder laag ligt (± 5%). Het is bovendien niet altijd even duidelijk hoe goed de deelnemers de leerstof beheersen, bij gebrek aan degelijke examinering. Ondanks deze lage participatiegraad is het zo dat, in absolute cijfers, deze MOOCs nog steeds een gigantische populatie studenten nieuwe materie bijbrengen, wat enkel kan toegejuicht worden.

Open

Zoals hierboven reeds vermeld, hebben de MOOCs jammer genoeg niet het voorbeeld van Wikipedia gevolgd. De kennis is in handen van privé ondernemingen, die – vroeg of laat – hier geld mee willen verdienen. Volgens het typische Silicon Valey business model zijn de meeste aanbieders momenteel vooral uit op het uitbreiden van het “klantenbestand” en zullen ze later wel onderzoeken hoe ze hier geld mee kunnen verdienen. Mogelijke pistes die ik hierover in de literatuur terugvind, zijn het aanbieden van certificaten tegen betaling, het verkopen van studieresultaten aan bedrijven, het aanbieden van betaalde individuele begeleiding, sponsoring van bedrijven of filantropen [4]. Wat vaststaat is de het huidige model niet duurzaam is voor de aanbieders en dus na verloop van tijd zal aangepast worden.

Online

In de wetenschappelijke literatuur wordt er niet onterecht structureel een onderscheid gemaakt tussen twee types MOOCs. De zogenaamde xMOOCs en de cMOOCS. De eerste soort ‘x’ is de populairste vorm en is in zekere zin een letterlijke online vertaling van een bestaande cursus. Vele van deze cursussen hebben een erg positieve invloed op het aanzien van de inrichtende universiteiten. De cMOOCs, minder bekend bij het grote publiek, zijn eerder geörienteerd naar het connecterende en netwerkende element van de deelnemers. De studenten zijn niet louter observatoren, maar ze spelen een cruciale, participatieve rol in de cursussen. Wanneer we spreken over de toekomst van MOOCs en online onderwijs lijkt het me cruciaal om deze twee varianten van elkaar te scheiden. De xMOOCs, waar studenten louter observeren, lijken me het aspect Online te onderbenutten.

Courses

De C is wellicht de minst in het oog springende letter van het acroniem. En toch ligt volgens mij in deze letter een essentieel element over wat de toekomst voor de MOOCs zal brengen. Cursussen zijn geen opleidingen. Het zijn korte fragmenten, individuele bouwstukken, waar de consument, op zoek naar zeer specifieke kennis, op haar/zijn wenken zal bediend worden met hapklare brokken.

Conclusie

In onze niet zo recente geschiedenis is al vaak aangekondigd dat het onderwijs volledig zou veranderen door de opkomst van een nieuwe technologie. Dit was het geval met de radio, met de televisie, met de opkomst van het internet… Het is nu het geval met de MOOCs. Het staat buiten kijf dat MOOCs een extra dimensie bieden die de voorgaande technologische media niet boden, namelijk de interactiemogelijkheid die studenten met elkaar en met de onderwijzers kunnen onderhouden in een tweerichtingsverkeer. Er bieden zich ongetwijfeld opportuniteiten aan: op het gebied van peer-tutoring bijvoorbeeld, of de “big data” analyse. Toch zal deze technologie, in  mijn opzicht, het klassieke onderwijs met fysieke aanwezigheid in het kader van een volledige opleiding niet snel vervangen. De MOOCs kunnen echter een belangrijke rol spelen in het kader van levenslang leren en extra-curriculaire skills.

Referenties

[1] John Daniel, “MOOCs and higher education: evolution or revolution?”, Blog OUP (online, 26 april 2016).
[2] Jeffrey R. Young, “Are MOOCs forever?”,The Chronicle of Higher Education (online, 14 juli 2016)
[3]Clea Simon, “MOOCs ahead”, Harvard Gazette (online, 28 juli 2016).

Wetenschappelijke bronnen

[4] Hew, Khe Foon. "Promoting engagement in online courses: What strategies can we learn from three highly rated MOOCS." British Journal of Educational Technology 47.2 (2016): 320-341.
[5] Daniel, John. "Making sense of MOOCs: Musings in a maze of myth, paradox and possibility." Journal of interactive Media in education 2012.3 (2012).
[6] Yuan, Li, Stephen Powell. "MOOCs and open education: Implications for higher education." JISC CETIS White paper (2013).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten