Action video
games boost reading skills, Study of children with dyslexia suggests. Current
Biology, (2013, 28 feb ) Vol 23, issue 6, 462-466
In mijn zoektocht naar hulpmiddelen om de kinderen te helpen die ik
begeleid met tutorlezen , waarvan er één dyslectisch is, maar de andere ook zeer
langzaam en moeizaam lezen, vond ik behalve een artikel dat mijn aandacht trok bovendien
een schat aan informatie betreffende ICT
hulpmiddelen voor dyslectische kinderen.
In dit artikel wordt door een
Italiaans team van wetenschappers, verbonden aan de universiteit van Padua,
hun eerdere stelling bekrachtigd dat dyslexie gelinkt is
aan vroege problemen van visuele aandacht, eerder dan aan taalvaardigheid.
Het spelen van actieve video spelletjes zou bij dislectische kinderen hun
visuele aandacht vergroten en zo het destilleren van informatie uit een tekst
verbeteren. In het artikel wordt benadrukt dat er tot hiertoe geen
therapie voor dyslexie bestaat die gebruik maakt van videospelen, maar de
testen uitgevoerd door het Italiaanse team zijn wel interessant. De lees- en
spelvaardigheid en de aandacht van 2 groepen dyslectische kinderen werd getest
voor en na het spelen van action en non-action video spelen gedurende 9 sessies
van 90 minuten. De kinderen die de "action video games" hadden gespeeld
konden na 12 uur gamen (Rayman raving rabbids) aanzienlijk sneller lezen zonder
nauwkeurigheid te verliezen. Ze deden het ook beter in andere testen die de
aandacht maten. Het effect van het gamen bleef ook een jaar nadien nog
zichtbaar en was minstens zo groot als dat van een jaar traditionele, veeleisende dyslexie
therapie.
Volgens Professor Facoetti zijn deze bevindingen zeer belangrijk om de
werking van een dyslectisch brein te verstaan, maar mogen ze natuurlijk niet
gezien worden als een advies om ongecontroleerd en zonder toezicht deze kinderen
aan videospelen te zetten.
Wat volgens hem wel resulteert uit zijn onderzoek is dat er interventies
op jonge leeftijd mogelijk zouden zijn voor kinderen die het risico lopen van dyslectisch
te worden. Als deze zouden gebeuren vooraleer het kind leert lezen zouden de
symptonen van dyslexie kunnen verminderen of zelfs vermeden worden.
Mijn bedenkingen hierbij
Ik ben me ervan bewust dat dit artikel veel
tegenspraak zal oproepen, want dyslexie is een omvangrijk probleem waar nog
steeds veel onderzoek naar wordt gedaan. In 2012 waren er volgens de Standaard http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=G173P97T5 bij logopedisten dubbel zoveel terugbetaalde sessies voor dyslexie dan 5 jaar voordien.
Dit zou veroorzaakt worden doordat er
meer en eerder aandacht wordt gegeven aan dit probleem door screenings op
school.
Ook staat vast dat DE dyslectische leerder niet bestaat. Het gaat immers
over een neurologische aandoening, die vaak genetisch is en in heel veel vormen
en graden voorkomt. Het artikel beweert niet dat iedereen met dyslexie zou
geholpen worden door het spelen van action videogames, het wetenschappelijk
onderzoek hieromtrent is nog in een
beginfase, maar de resultaten van de testing
zijn in ieder geval hoopgevend. Kinderen zouden trouwens dit soort van
therapie ook leuk vinden en dat werkt op zich al stimulerend.
In de Volkskrant Nl van 1 maart 2013) www.volkskrant.nl/.../2013/.../Actiegame-is-goed-voor-kind worden video games als therapie voor
dyslectische kinderen in twijfel getrokken en zou het hier eerder om een
“toevalstreffer” gaan. Fred Hasselman van de Radboud Universiteit te Nijmegen gelooft enkel in het heil van
videogames als therapie indien dezelfde gunstige resultaten zouden behaald
worden bij testen in een andere taal dan het Italiaans.
Behalve dit aandachtscherpende videospel vond ik een zeer groot aanbod aan ICT hulpmiddelen voor
begeleiding van dyslexie waarvan de doeltreffendheid internationaal is getest en bewezen. Deze ICT leermiddelen verhogen de zelfredzaamheid van de leerling en
student met de betreffende aandoening. Zo is er software voor spellingcontrole en
woordvoorspelling speciaal ontwikkeld voor dyslexie, digitale leespennen
waarmee teksten kunnen worden ingescand, uitgesproken, vertaald en verklaard,
en waarmee woorden worden gemarkeerd tijdens het lezen. Nadeel is wel het
veelal hoge prijskaartje, maar er zijn gratis kennismakingspaketten voor scholen.
Ook is er gratis software tevinden zoals mindmapping software, wat
eveneens als hulpmiddel wordt ingezet. Zie www.leerhof.be en http://freemind.sourceforge.net/wiki
De KU Leuven
heeft een aanmoedigingsfonds dat een project “digitale toegankelijkheid en
dyslexie” financiert. Zij inventariseerden de bestaande technologische hulpmiddelen
en maakten daar een interessant overzicht van op. Dit vind je in
Dyslectische studenten krijgen gespecialiseerde software ter
beschikking tijdens de cursus en kunnen een aangepast examen afleggen.
In Nederland en Engeland schijnt onderzoek naar en therapie van dyslexie
veel belangstelling te krijgen. Op http://www.dyslexia.com en http://dyslexie-hulp.eigenstart.nl is er tevens een
aanbod van verschillende soorten specifieke free software te vinden.
Anne-Marie Baert
Anne-Marie Baert
Het lijkt me fantastisch nieuws dat actieve videospelletjes een oplossing kunnen bieden aan een wijdverspreid probleem als dyslexie. Ik ben onder de indruk van de verbeteringen die aangegeven worden op toch wel vrij korte tijd.
BeantwoordenVerwijderenVaak is het zo dat klassieke behandelingen of therapieën voor dyslexie tijdrovend en duur zijn, en dat ze niet noodzakelijk leiden tot grote verbeteringen.
Daarom is elke manier of tool die kan leiden tot verbetering interessant om uit te proberen of te implementeren, zelfs als het over actieve videospelletjes gaat, een tool die vaak tot hevige discussies leidt tussen ouders en kinderen.
Ik wil me zeker niet mengen in het debat van “voor of tegen videospelletjes voor kinderen”, maar ik weet wel dat als het kinderen betreft, alles wat een positief resultaat oplevert, een grote verbetering is. Mocht ik een kind hebben met dyslexie en videospelletjes zouden mijn kind kunnen helpen bij het lezen, dan zou ik het zeker uitproberen. Baat het niet, dan schaadt het ook niet. Leesvaardigheid is te belangrijk in het leven om het probleem met alle mogelijke middelen aan te pakken.
Dit “baat het niet, dan schaadt het niet” principe wil ik echter wel direct in de juiste context plaatsen alvorens kritiek te krijgen van de tegenstanders van videospelletjes.
Ten eerste is reeds aangetoond dat door het spelen van spelletjes kinderen een betere oog-hand coördinatie ontwikkelen, dat ze sociale vaardigheden leren,dat ze problemen leren analyseren en aanpakken, dat ze leren samenwerken of strategieën leren bedenken, …, allemaal vaardigheden die hun nu of in hun latere leven zullen helpen.
Ten tweede wil ik duidelijk maken dat ik me er meer dan bewust van ben, dat het spelen van dergelijke spelletjes steeds binnen duidelijk afgesproken tijdsgrenzen dient te blijven of het nu pedagogisch verantwoord is of enkel voor het plezier: alles met mate en overmatig gebruik schaadt altijd wel.
In dit opzicht denk ik trouwens dat er nog een lange weg af te leggen is alvorens het spelen videospelletjes een “aanvaardbare behandeling” zal zijn voor kinderen met dyslexie, en niemand raadt kinderen trouwens aan – of ze nu kampen met dyslexie of niet – om uren te spenderen aan het spelen van videospelletjes.
Voor ouders die denken dat ze hiermee de oplossing gevonden hebben en lak hebben aan regeltjes omtrent “verantwoord gamen voor kinderen”: het is zeker niet goed om je kind 3-4 uur per dag te laten spelen in de hoop dat het probleem van dyslexie hierdoor sneller kan opgelost worden. Te lang en te veel spelen is trouwens ook niet gezond voor volwassenen.
Bovendien, indien je kind naar de logopediste gaat, dan duurt een sessie ook maar 45min tot 1 uur. Gebruik deze actieve spelletjes dus als stimuli onder normale omstandigheden.
Anderzijds heb ik toch wel een aantal vragen en bedenkingen omtrent de studie zelf.
is een groep van 20 kinderen niet te klein om echt over “significant verschillende” resultaten te mogen spreken? Ik twijfel hier toch wel aan.
in welke mate beïnvloeden andere factoren het resultaat dan enkel het verschil tussen actieve en niet-actieve spelletjes. Zou het niet kunnen dat de niet-actieve spelletjes als minder aantrekkelijk, saai, etc. ervaren worden door de kinderen en ze daarom minder gestimuleerd werden en minder aandacht hebben voor het spel?
Wat met de resultaten op langere termijn?
Is er bijkomende verbetering merkbaar wanneer de proefperiode langer is, of bereikt het een plateau. Wat is de tijdspanne hiervoor?
Zijn de resultaten van permanente aard? Hiermee doel ik op een periode langer dan de twee maand zoals getest in het artikel
Tenslotte wil ik er toch op duiden dat ik helemaal niet kritisch wil zijn op de studie. De resultaten zijn veelbelovend en ik pleit dan ook voor verder onderzoek omtrent actieve spelletjes en dyslexie teneinde de resultaten te valideren. Kinderen met dyslexie kunnen er maar geholpen mee zijn!
Sandra De Galan
Beste Anne-Marie,
BeantwoordenVerwijderenIk vond je artikel heel interessant, ook al waren de onderzoeken misschien niet op een representatieve schaal uitgevoerd. Het is alleszins al een goede aanzet tot het zoeken naar alternatieven voor de tijdrovende en erg dure logopedie sessies voor kinderen met dyslexie. Ikzelf volg sinds mijn 6e jaar extra ondersteunende lessen bij een logopediste. Deze nemen enorm veel tijd in beslag in een reeds druk werk en schoolschema. Vandaar dat de bevinding van het Italiaanse onderzoek dat deze actieve spelletjes zelf zouden helpen voor dat dyslexie ontstaat (dus preventief) mij echt bijna omverblies. Dat zou natuurlijk zelf als moest het slechts uiteindelijk een klein percentage kinderen vooruit helpen al heel wat zorgen minder zijn voor dat kind in de loop van de rest van zijn leven en ook voor de ouders. Al vraag ik me af of het wel echt zou helpen gezien dyslexie ook een erfelijk gegeven is en dat dus werkelijk in de genen ingebakken zit.
De verschillende tools/software die je aanhaalt in je stukje kende ik reeds gezien ik daar zelf mee in aanraking gekomen ben. Gezien ik geen talen zal geven in het secundair onderwijs wil ik wel taalleerkrachten toch warm maken om eens af te stappen van de meest conventionele manieren om taal te oefenen. Kinderen/leerlingen die het moeilijker hebben met taal, hebben vaak (waarschijnlijk) ook een afkeer ontwikkeld voor taal heel vroeg in hun schoolcarrière. Probeer het via effectieve tools uitdagend te maken én belonend. Speel ook in op de talenten die kinderen met dyslexie ontwikkeld hebben net omdat ze dyslexie hebben!
Daarnaast wil ik toch ook eens wijzen op de positieve effecten van dyslexie bij kinderen. Het is namelijk ook zo dat kinderen met dyslexie op een andere manier denken (gezien ze niet op de meest standaard manier van denken een taak kunnen oplossen). Deze kinderen zijn vaak creatiever en vindingrijker in het zoeken naar oplossingen voor problemen. Sally Shaywitz, als neuroloog verbonden aan Yale en specialist op het gebied van dyslexie,beschrijft het als volgt: “Dyslectici denken anders. “Ze zijn intuïtief en blinken uit in probleemoplossing, het grote plaatje zien en vereenvoudigen”. “Ze zijn ongeschikt voor stampwerk, maar ze zijn geïnspireerde visionairs”.
PS: Waarom geven ze een ‘aandoening’ waarbij personen slechter omkunnen met taal zo een moeilijke naam?! ;)