Samenvatting
Leerlingen met “Autism Spectrum Disorder (ASD)” ervaren
moeilijkheden met sociale vaardigheden zoals communicatie en interactie met
mensen. In zulke sociale omstandigheden is stress sneller aanwezig bij deze
leerlingen waardoor de nood aan structuur, routine en herhaling steeds opduikt.
In het Bijzonder Onderwijs is de opkomst van technologie eveneens een fenomeen
waarmee rekening gehouden moet worden. De generatie Y is opgegroeid met tablets,
smartphones, internet, etc., waardoor de jongeren met ASD hier geen
uitzondering op zijn (Odom et al., 2015). Men kan zich dus de vraag stellen hoe
men technologie in het Bijzonder Onderwijs kan integreren en hoe men tegelijk op
de persoonlijke noden tijdens de lessen kan inspelen.
Figuur 1 presenteert
het model van Cook & Hussey (2008, in Odom et al., 2015), genaamd “Human Activity Assistive Technology Model
(HAAT)”. Dit model toont de drie factoren (het individu, de activiteit, en
de technologie) die elkaar overlappen bij een “ideal user-activity-technology match” (Odom et al., 2015). “Human” duidt op de leerlingen met ASD
die eveneens geconfronteerd worden met technologie in het dagelijks leven. “Activity” is een ander aspect van het
diagram en verwijst naar de activiteiten die georganiseerd worden om
communicatieve en sociale competenties te stimuleren. Het derde component is “Technology” en duidt op de technologie
die gebruikt wordt om de competenties tegemoet te komen. De kruising van de
drie componenten stelt de informatie voor die de leerkracht of ouder nodig
heeft om de juiste technologieën te gebruiken voor bepaalde activiteiten. De
context speelt hier eveneens een grote rol waardoor deze in achting genomen
moet worden. Het is niet evident om de balans te vinden tussen al deze factoren,
maar het is belangrijk hiermee rekening te houden zodat er op een juiste manier
wordt omgegaan met technologie in het Bijzonder Onderwijs.
Figuur 1: "Conceptual framework for technology-use for adolescents with ASD"
Men kan
concluderen dat het model, aangehaald door Odom et al. (2015), het belang
aantoont van de context waarin technologie gebruikt moet worden, en de
activiteit waarbij technologie past. Het is belangrijk om bij leerlingen met
ASD de juiste keuze te maken bij de soort activiteit die gepaard gaat met
technologie. Daarom is een evenwicht en een goede kennis van de tools zeer
belangrijk. Het gebruik van een tablet heeft vele voordelen voor leerlingen met
ASD, maar kan overschaduwd worden door de grote kost die hiermee gepaard gaat.
Hillier, A., Greher, G., Queenan, A., Marshall, S. & Kopec, J. (2015). Music, technology and
Odom et al. (2015)
Het onderzoek
van Hillier et al. (2015) wil door middel van technologie en muziek in de les,
de communicatieve vaardigheden stimuleren en de stress reduceren bij leerlingen
met ASD. Muziek heeft een positief effect op individuen met ASD aangezien het
stress vermindert en een gevoel van verbondenheid in een sociale omgeving
creëert (Allen et al., 2009 in Hillier et al., 2015: 3). Het
muziek-technologisch programma dat aan de hand van tablets gebruikt werd in dit
onderzoek, was het “Soundscape music
programme” (Hillier et al., 2015: 5). De leerlingen kregen gedurende negen
weken muzikale activiteiten waarbij geen voorafgaande muzikale kennis nodig
was. Het gebruik van de tablet in het programma stimuleerde sociale
interacties, samenwerking en leerlinggericht onderwijs (Hillier et al., 2015:
3). De tablet zorgde ervoor dat differentiatie mogelijk was doordat de leerlingen
zelf de keuze hadden uit verschillende apps die varieerden volgens
verschillende leerstijlen. De ene app omvatte veel visuele aspecten, terwijl
een andere app eerder omschreven activiteiten omvatte (Hillier et al., 2015:
10). Het onderzoek resulteerde eveneens in een verbetering van sociale
vaardigheden door de combinatie van muziek (wat relaxerend werkt bij leerlingen
met ASD) en tablets (wat een technologische vorm is die structuur uitstraalt en
die kan inspelen op de persoonlijke noden van de leerlingen met ASD).
Kritische
reflectie
Het gebruik van tablets
in de klas bij leerlingen met ASD heeft een positief effect aangezien het zowel
beeld, als geluid voorop kan stellen. Dit zijn aspecten die belangrijk zijn en
die op de voorgrond moeten geplaatst worden bij leerlingen met ASD. Hillier et
al. (2015: 9) specifiëren eveneens in hun onderzoek dat het gebruik van tablets
de leerlingen motiveert en enthousiasme opwekt. Toch heb ik bij het gebruik van
de tablet mijn bedenkingen over het frequente gebruik hiervan. Zoals eerder
aangetoond door Jolien Van Opdenbosch kan het gebruik van tablets leiden tot
afleiding van de leerlingen door het nieuwe aspect dat eraan verbonden is.
Eveneens is de kostprijs iets wat niet elke school of de leerling kan betalen.
Het gebruik van de tablet voor bepaalde activiteiten is een optie, maar strookt
tegen de nood van routine die leerlingen met ASD nodig hebben. Een optie voor
dit argument zou het opstellen van een regelmaat zijn, waarbij de tablet
bijvoorbeeld gebruikt zou kunnen worden als herhalingsinstrument wanneer
bepaalde leerstof gezien is. Zo weten de leerlingen dat na elk afgesloten
hoofdstuk een herhalingsmoment wordt ingelast door gebruik te maken van de tablet.
De combinatie
van muziek en tablets die het onderzoek van Hillier et al. (2015) vooropstelt
is een goede manier om twee ludieke activiteiten met elkaar te combineren.
Enerzijds is er het relaxerend muzikaal aspect, en anderzijds de georganiseerde
technologische tablet die kan inspelen op de persoonlijke noden van elke
leerling. Maar hoe zouden de leerlingen reageren als de tablet gebruikt zou
worden voor een ander vak, in plaats van muziek? Hierbij tonen enkele artikels
zoals “Austism Spectrum Disorder Foundation” (2016) en “Fondation Orange” (2015) dat tablets in het algemeen goede leerinstrumenten zijn voor
leerlingen met ASD aangezien het helpt bij coördinatie- en schrijfmoeilijkheden.
Eveneens stimuleert de tablet communicatie, zoals aangetoond door Hillier et
al. (2015), aangezien de leerlingen kunnen communiceren door beelden in plaats
van woorden. Ze kunnen het instrument eveneens meenemen waardoor ze er elk
moment gebruik van kunnen maken.
Bibliografie
Autism
Spectrum Disorder Foundation (2016). Why the Ipad is such a Helpful Learning
Tool
for Children with Autism. In:
Autism Spectrum Disorder Foundation. Geraadpleegd op 29/03/2016: http://www.myasdf.org/site/media-center/articles/why-the-ipad-is-such-a-helpful-learning-tool-for-children-with-autism/
Fondation Orange (2015). Autisme et nouvelles technologies: une journée pour faire le point.
In : Fondation Orange. Geraadpleegd op 29/03/2016Hillier, A., Greher, G., Queenan, A., Marshall, S. & Kopec, J. (2015). Music, technology and
adolescents with autism spectrum disorders: effectiveness of the touch screen
interface. In: Music Education Research,
DOI: 10.1080/14613808.2015.1077802.
Odom, S.L., Thompson, J.L.,
Hedges, S., Boyd, B.A., Dykstra, J.R., Duda, M.A., Szidon,
K.L., Smith, L.E. & Bord, A. (2015). Technology-Aided
Interventions and Instruction for Adolescents with Autism Spectrum Disorder. In: Journal of Autism and Developmental
Disorders, 45(12), DOI: 10.1007/s10803-014-2320-6.
Dag Julie,
BeantwoordenVerwijderenIk vind je uitgangspunten en de onderzoeken zeer interessant. Zou je tablets ook zelf willen gebruiken mocht je aan leerlingen met ADS lesgeven? Na het lezen van jouw artikel, heb ik alleszins al een positievere blik op het gebruik van de tablets voor leerlingen met ADS. Ik ben het mee eens dat structuur, routine en herhaling heel belangrijk is voor hun leeromgeving. Ik was van mening dat het gebruik van tablets ze dan misschien in het begin uit hun routine zou halen. Zoals je het ook zei, gebruiken ze wellicht tablets in hun thuisomgeving, maar in een schoolomgeving zou dit misschien verwarrend kunnen zijn voor leerlingen met ADS. De resultaten van het onderzoek van Hillier et al. (2015) spreken dit natuurlijk tegen. Wat mij nu een beetje in de war brengt is dat ze geen rekening houden met de tablet zelf die soms trager begint te werken of waarin de applicaties plots uitvallen. Zou dit geen frustratie opwekken en de structuur die ze nodig hebben “minderen”? De optie om muziek in de les te behouden, maar ze dan niet op de tablet te laten spelen, zou deze (of een deel) frustratie al misschien kunnen tegen gaan? Misschien heb jij hierover iets gelezen?
Groetjes,
Julie
Dag Julie,
VerwijderenDat technologie even niet meewerkt kan altijd gebeuren. Dit eveneens als je een PowerPoint gebruikt of nog andere technologische instrumenten. Het gebruik van de tablet zou ook maar bijkomstig zijn als ik het in mijn eigen lessen zou moeten integreren. Ik zou het niet als een overheersend instrument gebruiken. In dit onderzoek heeft de combinatie tablets en muziek goed samengewerkt omdat muziek op zich al een rustgevend thema is voor leerlingen met autisme. De sites die ik heb aangehaald geven mee dat tablets in het algemeen een positieve invloed hebben op leerlingen met ASD, maar verdere bronnen heb ik niet geraadpleegd om dit dieper uit te pluizen. Leerlingen met ASD hebben nood aan structuur, en het artikel van Hillier et al. (2015) heeft onderzocht dat tablets die nood aan structuur tegemoet komt.
Mvg.,
Julie Demol