vrijdag 11 maart 2016

Virtual reality op school, realiteit of niet?

Samenvatting

Virtual reality is niet alleen geschikt voor spelletjes en vermaak. Er wordt ook in diverse andere branches gretig gebruik van gemaakt. Eén van die branches is het onderwijs. Educatie is een gebied waar VR een ongekend grote rol gaat spelen en het leerproces de komende tijd radicaal zal veranderen.

Google speelt daarin een grote rol. Met Google Cardboard kan je bijvoorbeeld op een goedkope manier je smartphone veranderen in een virtual reality headset. Google heeft het project in de tweede fase ook toegankelijk gemaakt als Android app, zodat leerkrachten het makkelijker kunnen downloaden. Met die speciale app is het mogelijk virtuele tours te maken op locaties over de hele wereld. De app is op dit moment nog niet publiekelijk beschikbaar, aangezien het project net uit de pilot-fase komt. Google spreekt met het programma over “plaatsen waar een schoolbus niet kan komen”. Er zijn honderd locaties om te bezoeken en deelname is gratis. Tegenwoordig heeft bijna iedereen een smartphone, dus het is een vrij laagdrempelig project, ook voor de leerlingen zelf. Leraren nemen je met virtual reality mee op rondleidingen, naar bezienswaardigheden en andere interessante locaties. Op die manier kunnen leerlingen ook echt bekijken waarover ze leren in de lessen.

Naast Google Cardboard zijn er ook andere mogelijkheden met virtual reality. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld eigen creaties maken in de virtuele wereld. Met de VR-bril op je neus kan je rondlopen in de eigen tekening. Ook in een medische opleiding is er veel baat bij virtual reality. Studenten kunnen bijvoorbeeld operaties oefenen alvorens aan het echte werk te beginnen.


Kritische reflectie

Virtual reality in het onderwijs valt goed samen met de ICT eindtermen en competenties die opgesteld zijn. Voor de leerlingen is de VR een ondersteuning bij het leren. Ze kunnen zelfstandig leren en oefenen in een leeromgeving. Didactisch-pedagogisch kunnen de leerkrachten hun leerlingen motiveren om te werken met ICT.

Virtual reality aan de hand van Google Cardboard is heel laagdrempelig, omdat het enkel een smartphone en een app vereist. Virtual reality biedt de kans om elke situatie ter wereld te simuleren. Schooluitstapjes naar de Pyramides van Cheops zijn niet nodig wanneer de hele wereld in je VR-bril zit. Het kan voor een school zelfs geld besparend zijn om geen uitstapjes meer te organiseren naar verre landen die financieel niet haalbaar zijn. De uitstapjes kunnen gewoon de klas gehouden worden. Het programma kan ook aangepast worden aan elke les, elke student en elke klas. Differentiatie vormt dus ook geen probleem, wat heel belangrijk is in de tijdsgeest van vandaag. Voor de leerlingen zelf is het een leukere aanpak van de les. Je kan spreken van een heuse fun factor. Ze zijn gemotiveerder om te leren, tonen meer interesse en willen liever aan de slag met het materiaal. Omdat de leerlingen de lessen ook duidelijker beleven, zal er ook meer leerstof blijven hangen. Het is een unieke leerbeleving voor zowel leerkrachten als leerlingen.

Het is natuurlijk nog niet zo ver dat virtual reality op elke school kan gebruikt worden. Google cardboard komt bijvoorbeeld nog maar net uit zijn beginfase, en dat geldt ook voor andere programma’s die VR gebruiken. Daarom kunnen er nog gebreken gevonden worden waar aan gewerkt moet worden. Bij ervaringen met de VR-bril waar de leerlingen uitstapjes maakten zijn er ook al enkele gevallen geweest waar de gebruikers last hadden van duizeligheid en “wagenziekte”.  Daarnaast is ook Google cardboard een van de enige programma’s dat laagdrempelig en goedkoop is. Maar ook die laagdrempeligheid kan onder de loep genomen worden, want ook in 2016 kunnen we er eigenlijk nog steeds niet van uit gaan dat iedereen een smartphone heeft.


Besluit

De digitalisering in het onderwijs is niet meer tegen te houden. In een tijdperk waarin tablets in de klas al achterhaald zijn, is het niet verwonderlijk dat bedrijven met steeds nieuwere en grenzen verleggende programma’s aankomen. Ik denk dat vooral de humane wetenschapen in het secundair onderwijs baat hebben bij de uitstapjes die Google Cardboard aanbiedt. Vakken zoals geschiedenis kunnen nu in de praktijk laten zien hoe monumenten en oude steden er in het echt uitzien. Maar ook vakken als aardrijkskunde en biologie kunnen via virtual reality een duidelijker beeld geven van de leerstof.

In mijn eigen lessen Engels en Nederlands kan virtual reality vooral gebruikt worden wanneer literatuur besproken wordt. Wanneer Jack The Ripper besproken wordt kunnen de leerlingen terug naar 19e eeuws Londen. Wanneer Louis Paul Boon besproken wordt het Aalst van de 19e eeuw bezocht worden.

De technologie staat niet stil, maar hoe leuk die VR-uitstapjes ook mogen zijn, het is maar te hopen dat virtual reality de echte uitstapjes van de scholen niet definitief vervangt. Ik ben van mening dat er veel meer te beleven valt buiten de muren van een klaslokaal. Virtual reality is een grote stap naar het dichterbij brengen van die buitenwereld.


Bronnen

Artikels:

BBC News: Google offers virtual reality street view. (13 oktober 2015). Geraadpleegd via http://www.bbc.com/news/technology-34515610
De Morgen: Met de hele klas op reis naar Mars. (2 november 2015). Geraadpleegd via http://www.demorgen.be/plus/met-de-hele-klas-op-reis-naar-mars-b-1446425403416/


Filmpje:

Youtube: Google Cardboard: How it works! (7 juli 2014). Geraadpleegd via https://www.youtube.com/watch?v=SxAj2lyX4oU


Website van Google Cardboard:

Google Cardboard (2016). Geraadpleegd op 9 maart 2016 op https://www.google.com/get/cardboard/


Overige:

Surf innovatieblog: Virtual reality in het onderwijs. (10 december 2015). Geraadpleegd via https://blog.surf.nl/virtual-reality-in-het-onderwijs/
VR expert: Virtual reality op school; onderwijs met diepte. (4 februari 2016). Geraadpleegd via http://www.vr-expert.nl/virtual-reality-op-school-onderwijs-met-diepte/
VR expert: Virtual reality toepassingen voor het onderwijs. (Geen datum). Geraadpleegd via http://www.vr-expert.nl/zakelijk/virtual-reality-voor-onderwijs-educatie/#info
Wired: Google is bringing its VR field trips to even more schools. (20 januari 2016). Geraadpleegd via http://www.wired.com/2016/01/google-brings-its-vr-field-trips-to-more-schools/

1 opmerking:

  1. Op zich vind ik Virtual Reality letterlijk en figuurlijk een eye-opener. Als toekomstige leerkracht geschiedenis is er ICT-gewijs geen groter geschenk dan de mogelijkheid om leerlingen de hele wereld te kunnen laten zien. Het spreekt voor de leerlingen veel meer tot de verbeelding om daadwerkelijk een beeld te krijgen bij het verhaal dat we als leerkrachten vertellen. Het is dan ook een vernieuwing die ik nauw in het oog zal houden. Anderzijds ga ik helemaal akkoord met je besluit over het gevaar dat de virtuele uitstapjes de échte belevenissen gemakkelijk uit de weg kunnen duwen. In mijn ogen blijft het belangrijk om leerlingen ook in werkelijkheid te confronteren met (in mijn geval historische) plaatsen. Deze hoeven niet noodzakelijk aan de andere kant van de wereld te liggen. De loopgraven in Ieper, het Fort van Breendonk, domein Raversijde...het zijn stuk voor stuk bereikbare plaatsen die we echt niet mogen vervangen door zo'n virtuele toer. Leerlingen moeten de kans krijgen om geschiedenis ter plekke op te snuiven.
    Wat ik me ook afvraag is of bij Virtual Reality niet het gevaar schuilt dat beeldvorming gemakkelijker manipuleerbaar wordt (bv. in de vorm van censuur, het vakkundig wegknippen van beelden die men liever niet verspreidt).

    BeantwoordenVerwijderen