… over het gebruik van mijn foto
op het internet.
Samenvatting
Mondige jongeren, we kunnen het
alleen maar toejuichen! In het jongerenparlement 2016 werd er gedebatteerd rond
de bescherming van privacy van jongeren op het internet. De debatten
resulteerden in een aantal aanbevelingen waaronder het feit dat jongeren
aangeven meer geïnformeerd te willen zijn over het recht op afbeelding.
Reflectie
Op 29 januari 2016 kwam het federaal
jongerenparlement bijeen. Het federaal jongerenparlement komt jaarlijks
bijeen waarbij verschillende onderwerpen of “wetsontwerpen” worden behandeld. Eén
van de wetsontwerpen dit jaar was “Privacybescherming op het internet en het
gebruik van Open Data”. Dit debat tussen een 120-tal Franstalige en
Nederlandstalige jongeren werd georganiseerd in samenwerking met de Privacycommissie.
60% van de jongeren die deelnamen
aan het jongerenparlement gaf aan ooit al eens een foto van zichzelf online te
zien verschijnen waarvoor geen toestemming was gegeven voor verspreiding. Het
resultaat van de debatten van die dag zijn terug te vinden in een aantal aanbevelingen
gericht aan Dhr. Bart Tommelein, Staatsecretaris voor Bestrijding van de sociale
fraude, Privacy en Noordzee. Vooreerst zijn er een aantal algemene aanbevelingen.
De jongeren bevelen met 95% van de aanwezigen sterk aan dat het
toestemmingsprincipe moet behouden blijven voor het maken, gebruiken en
verspreiden van beeldmateriaal van personen. Verder geven 86% van de jongeren
aan dat er meer aandacht moet gaan naar de begeleiding en zorg van jongeren die
problemen hebben doordat beeldmateriaal van hen werd verspreid. Een laatste
algemene aanbeveling is meer preventief gericht nl. 86% geeft aan dat er meer
sensibiliseringscampagnes nodig zijn rond het recht op afbeelding. Die dag
werden er ook een aantal subcommissies ingericht die specifiek rond 1
welbepaald thema debatteerden. De subcommissies waren volgende: sharenting, recht op
afbeelding in het kader van tv-programma’s en e-reputation, filmen van de les
en beeldmateriaal op sociale media.
De jongeren geven aan meer
preventief op de hoogte te willen zijn van hun rechten bij het gebruik en verspreiden
door anderen van afbeeldingen van hen op het internet. Daar moeten wij als
toekomstige leerkrachten een antwoord op bieden!
In de sessie over auteursrechten in
de vakmodule onderwijstechnologie aan de VUB kwam het portretrecht even ter
sprake waarbij aangegeven werd dat foto’s van kinderen enkel publiek mogen
getoond worden mits toestemming van de ouders. Maar wat met de toestemming van
de jongere zelf? In de blog “Beschermen of weerbaar maken” van Eliot Tybebo van
5 april 2015 geeft hij aan dat “het onze
job als leerkracht is om leerlingen te leren omgaan met allerhande programma’s,
toepassingen, functies, … op de computer”.
Het principe van het recht op
afbeelding luidt als volgt: “aan iedere
persoon werd het recht op afbeelding toegekend en daarom komt het enkel aan de
betrokken persoon toe te beslissen of van hem een afbeelding mag worden genomen
en gebruikt.” (Privacycommissie)
Een aantal organisaties biedt een
lessenpakket aan rond het creëren van bewustwording omtrent de risico’s bij het
gebruik van foto’s van zichzelf op het internet. Ik beslis, een specifiek team binnen de
Privacycommissie, biedt een lespakket
aan voor 2de en 3de graad secundair onderwijs. Aangezien
dit een breed leerlingpubliek is, kan de standaardles op maat gemaakt worden
van de klas via de alternatieve lesopties. Childfocus,
de stichting voor vermiste en seksueel uitgebuite kinderen, biedt eveneens een
aantal tools aan om
jongeren bewust te laten worden van hun online privacy. Mediawijs.be, het kenniscentrum mediawijsheid
heeft ook een aantal uitgewerkte technieken
die het mogelijk maken bewustwording te creëren bij de jongeren. Ook de
bewustwording van leerkrachten bij het gebruik van video’s, foto’s, … komt aan
bod.
Een studie uitgevoerd in 2013 (Baelden,
D. 2013) aangaande de nodige sensibiliseringsacties rond het verhogen van privacy
geletterdheid bij jongeren toonde aan dat “preventiecampagnes
gericht moeten zijn op het ontwikkelen van meer geavanceerde digitale
vaardigheden bij jongeren”. De sensibiliseringsacties naar leerkrachten toe
moeten gericht zijn op “het ontwikkelen
van betere digitale geletterdheid van leerkrachten, bijvoorbeeld door het
voorzien van opleidingen…” en “het
bundelen van relevante lespakketten, zodat leerkrachten toegang hebben tot
adequaat lesmateriaal”.
Gebaseerd op voorgaande uiteenzetting
en als beginnende leerkracht ben ik van mening dat het posten van een foto van
zichzelf in het kader van een schoolse activiteit waarvan de output publiek gemaakt
wordt, steeds een vrije keuze moet blijven en niet mag gelinkt worden aan een
beloning zoals bv. een puntensysteem.
Besluit
Jongeren geven uiting aan hun
bezorgdheid dat ze niet voldoende op de hoogte zijn van hun rechten rond het
gebruik van hun afbeelding. Als toekomstige leerkrachten moeten we deze
bezorgdheid oppikken en er de nodige acties aan breien. Bewustwording kan op
verschillende manieren aangepakt worden waarbij de diverse tools die online reeds
worden aangeboden, als ondersteuning kunnen dienen. Het komt erop aan de
jongeren bewust te maken van hun rechten op het internet.
Bronnen
Geraadpleegd op 22/03/2016:
Baelden, D. (2013). Jongeren en sociale media: input voor
sensibiliseringsactie rond privacy geletterdheid. iMinds-SMIT, Vrije
Universiteit Brussel
Super onderwerp en top statement op het einde, Sara.
BeantwoordenVerwijderenAls toekomstig leerkracht cultuur-en gedragswetenschappen zal het ook, misschien zelfs vooral, aan mij en mijn collega's zijn om de jongeren op de hoogte te brengen van dit onderdeel met betrekking tot mediawijsheid. Ik ben dan ook zeer blij in je blog een aantal webpagina's te vinden die ik nog niet kende. Het kan maar helpen om onze lessen up to date te houden. Merci!
Wat me meteen tot een pijnpunt brengt: de bijscholing van leerkrachten voor dit onderwerp. Zie ook Yannick Kindermans' dubbele vraag in zijn blog van vandaag… Tijdens mijn stage hoorde ik bijster weinig optimistische geluiden uit de lerarenkamer en het schoolsecretariaat met betrekking tot ICT- en bijhorende privacy-kennis. Mijn stageschool is nog geen 6 jaar oud en de gemiddelde leeftijd van leerkrachten en secretariaatsmedewerkers overschrijdt amper de 30 jaar. Ik mag wellicht aannemen dat het misschien nog erger gesteld is in scholen met een oudere werknemerspopulatie… En dan kan ik niet anders dan somber de doorgegeven kennis en vaardigheden in twijfel trekken. Die koudwatervrees moet weg. De jongeren moeten op zijn minst goed begeleid worden in het correct omgaan met eigen privacy.
Daarom wil ik graag even uitweiden over je statement. Alhoewel ik akkoord ga dat "het posten van een foto van zichzelf in het kader van een schoolse activiteit waarvan de output publiek gemaakt wordt, steeds een vrije keuze moet blijven en niet mag gelinkt worden aan een beloning zoals bv. een puntensysteem." moet ik bekennen dat ik met mijn natuurlijke neiging tot tegendraadsheid (sorry ;-) Ik neig naar Descartes: twijfel is het begin van alle wijsheid) wel op zoek gegaan ben naar de vraag: Waarom niet eigenlijk?
En eerder nog: Is er misschien geen workaround?
Waarom niet?
In het kader van een schoolse activiteit waarin duidelijk wordt gemaakt dat het zichtbaar maken van een eigen foto deel uitmaakt van de groepsdynamiek of de intentie van de professor/docent/leerkracht om bij de namen van de studenten/leerlingen een gezicht te kunnen plakken, daar kan ik moeilijk een tegenargument inbrengen.
Is er een workaround?
Dat de output echter helemaal publiek gemaakt wordt, dus voor iedereen die niet van nabij betrokken is bij dit schoolse gebeuren, kan ik echter niet akkoord gaan. Maar is dit wel zo? Vandaar dat de opdracht voor mij meteen een trigger werd om op zoek te gaan naar de privacy instellingen van het platform dat me voor de rest tamelijk onbekend is.
En ik moet bekennen, het heeft me een paar uur gekost, maar ik heb veel bij geleerd. Door trial en error weet ik nu dat de personen van wie ik wil dat ze mijn foto zien, deze ook zichtbaar op hun scherm krijgen. De rest van de wereld kan maar gokken: ben ik het, of schuilt er achter mijn naamletters die andere dame in België die ook Katleen Brusselmans heet (zonder h!) en een stuk beter is in het elkaar knutselen van kinderkleding dan ik…
Wellicht is dit een deel van de oplossing: hoe verdring je koudwatervrees? Door in het bad te springen en te bewegen.
Doordat ik als toekomstig leerkracht geforceerd werd om dit uit te zoeken - met als externe motivatie een paar punten, jawel en als intrinsieke motivatie het feit dat niet iedereen mijn foto moet zien - ben ik toch alweer wat verder van de digital divide en kan ik mijn leerlingen straks beter bijstaan wanneer ze hun privacy instellingen willen aanpassen aan hun eigen wensen. Het is toch die weg die we vooral willen uitlopen: hen leren vissen, in plaats van vis te geven?
Hey Katleen (zonder h!), leuk te horen dat het onderwerp jou zo boeit! De leerlingen informeren is inderdaad de grondgedachte. Daarom zou het leuk zijn moest je jouw bevindingen over de privacy instellingen van dit platform delen. Dat vermijdt die uren zoekwerk voor die andere leerkrachten in spe… We leren van elkaar zoals leerlingen leren van ons.
BeantwoordenVerwijderenJa, ik wist dat je dit zou vragen ;-) ik hoopte alleen van niet, want ik had dit gisteren ook al bedacht, maar ik ben niet zo bedreven dat ik het verschil begrijp tussen mensen die al lang een Blogger profiel hebben (zoals ik, al lag dat meer dan 6 jaar stil) en anderen die echt goed kunnen omgaan met Google+ (ook daar heb ik een profiel, maar ik begrijp google+ echt niet en daar staat dus ook zeer weinig info op van me, ook geen foto) en dan die profiellink ertussen. Ik heb het echt via veel trial en error gedaan: uitloggen, inloggen, testmail zenden, zoekbericht uitsturen met eigen naam, etc...
BeantwoordenVerwijderenIk heb vooraf echter geen testscenario opgesteld zodat ik het jammer genoeg niet meer kan herhalen.
Als een leerling van mij een soortgelijke vraag stelt, zal ik met hem/haar aan de slag gaan met onderstaande: een belangrijk begin bij mij was alvast de beide profielen (google+ en blogger) NIET linken.
Verder: volgende pagina's openen, lezen en doorklikken mbt privacy account google plus:
https://support.google.com/plus/answer/1355890?hl=nl
https://support.google.com/plus/answer/6320391
Eens op de juiste pagina's beland, de juiste instelling aanduiden.
idem dito voor Blogger:
https://www.blogger.com/profile/EN_HIER_JE_PROFIELNUMMER
https://myaccount.google.com/
En als de leerling(e) en ik er dan niet uit raken, roepen we de hulp in van anderen via een zoekmachine met de termen 'account privacy profile picture blogger google+ …'
Mijn excuses dat het niet concreter kan worden, misschien is er iemand die dit leest en die wel vertrouwder is met het stap-voor-stap weergeven (als-dan-zoniet incluis)?
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderen