Cijfers
In een artikel van De Standaard van 21 mei 2015 worden de resultaten van een enquête over ICT-gebruik van het studentenmagazine Guido beschreven. Daaruit blijkt dat de meeste hogeschool- en universiteitsstudenten (96%) vinden dat ze niet zonder software kunnen om hun studies af te werken. Er werd ook gevraagd naar de manier waarop ze omgingen met hardware: of ze hun laptop meebrachten naar de lessen, hoeveel ze hiervoor betaald hadden, enz (Ysebaert, 2015). Het interessantst zijn echter hun antwoorden op de vragen rond software.
Zo blijkt dat maar liefst 60% er geen graten in ziet om 5 tot 10 euro per maand te betalen voor software, "[a]ls er maar service en kwaliteit aan vasthangt" (ibid.). Ook hogescholen en universiteiten zetten meer in op legale software. De Howest doet dit bijvoorbeeld door samen te werken met Signpost, een bedrijf dat door middel van groepsaankopen studenten goedkopere aankoopprijzen kan aanbieden voor een jaarpakket aan software.
Op het goede pad?
Het is natuurlijk een goede evolutie is dat zowel studenten als de onderwijsinstellingen zich meer en meer afkeren van illegale, gekraakte software. Uit de enquête blijkt ook dat er bij de studenten meer vraag is naar aanbiedingen van de universiteit uit, zoals nu ook al gebeurt met cursussen en boeken (Ysebaert, 2015).
De vraag is echter of zo'n overeenkomsten als met Signpost wel de beste oplossing is. Het is positief dat studenten goedkoper aan bepaalde software kunnen geraken, maar als je ziet dat de prijzen voor software van Adobe nog steeds tot over de 100 euro oplopen (ga gerust zelf eens kijken hier), dan rijst toch de vraag of er geen beter alternatief bestaat. Eén op vijf van de geënquêteerde studenten vindt in elk geval van niet: zij weigeren hardnekkig om te betalen voor software. Moeten zij dan sowieso in de illegaliteit kruipen?
Open Source Software
Er zijn gelukkig nog alternatieven, waar de meeste studenten en leerkrachten helaas niet veel van af weten. In dit filmpje van het Deense Socialsquare wordt alvast uitgelegd wat open source inhoudt:
Kort samengevat komt het erop neer dat de gebruiker ook ontwikkelaar mag zijn, zodat hij het programma niet alleen kan gebruiken, maar ook kan verbeteren. Dit is mogelijk doordat hij ook over de broncode mag beschikken. Daardoor kunnen bedrijven geen monopolie krijgen over een bepaald programma en daar geld uit slaan. In de praktijk betekent dit dat de aankoopprijzen veel lager liggen en dat veel software zelfs gratis te gebruiken is.
Ergens is het schrijnend dat de situatie in het Vlaamse onderwijs nog steeds dezelfde is. In 2012 werd er door de overheid nog een deal gesloten met Microsoft, waardoor scholen 90% korting (De Jonge, 2012) kregen op Office-pakketten. Ook toen gingen er al stemmen op om de overstap naar open source te maken, zoals ook tijdens de lessen Onderwijstechnologie naar voren werd gebracht.
Inzetten op bijscholing en onderwijs
Toch is het net in de scholen dat het verschil gemaakt kan worden. Als leerlingen een taak moeten doorsturen, dan wordt verwacht dat ze dit als Word-bestand doen. Bij een presentatie wordt onmiddellijk PowerPoint geopend, hoewel hier alternatieven voor bestaan. Het probleem is echter dat de meeste leerlingen deze niet kennen. De meeste leerkrachten waarschijnlijk ook niet.
Daar zit natuurlijk het probleem: wat je zelf niet kent, kan je ook niet meegeven aan je leerlingen of studenten. Meer nog, de enkeling die er wel weet van heeft, vindt er geen bijval voor en voelt zich uiteindelijk waarschijnlijk genoodzaakt om zich aan te sluiten bij de massa, zoals ook Jan De Craemer overkwam in het eerder aangehaalde artikel over Microsoft op school (De Jonge, 2012).
De overstap moet dan ook komen van bovenaf. In plaats van een deal aan te gaan met een softwaregigant zou de overheid net moeten investeren in het verspreiden van kennis over open source alternatieven. Als leerkrachten hier bijscholingen over zouden volgen, kan dit op school geïmplementeerd worden en kunnen de leerlingen op een degelijke manier kennismaken met de software. Zo wordt ook vermeden dat ze in hun verdere academische carrière jaarlijks voor honderden euro's aan softwarelicenties kopen.
Bronnen:
Adobe. (z.j.). Signpost. Geraadpleegd op 31/03/2016 via http://www.academicshop.be/adobe.html
De Jonge, W. (2012). 'Kunnen scholen nog zonder Microsoft?'. iSCHOOL Magazine, 22/04/2012. http://www.ischoolmagazine.be/nieuws/183-kunnen-scholennog-zonder-microsoft.html
P.L. (2014). 'Studenten willen betalen voor software via Spotifymodel'. Guido, 08/04/2014.
Over Signpost. (z.j.). Signpost. Geraadpleegd op 31/03/2016 via http://www.signpost.be/OverSignpost.php
Socialsquare. (z.j.). Twitter. Geraadpleegd op 31/03/2016 via https://twitter.com/socialsquare
Socialsquare. What is Open Source explained in LEGO. Youtube. Geraadpleegd op 31/03/2016 via https://www.youtube.com/watch?v=a8fHgx9mE5U
Ysebaert, T. (2015). 'Student kan niet zonder software, en wil er voor betalen'. De Standaard, 21/05/2015, p. 9.
Dag Tanita,
BeantwoordenVerwijderenIk vind dat je hier een interessant topic gevonden hebt dat ons allen wel aangaat. Persoonlijk moet ik zeggen dat ik hier zelf ook in aanraking ben gekomen. Zo had ik vroeger allereerst geen computer in de middelbare school en dan kon ik na mijn lessen een uurtje in een computerlokaal (onder toezicht) elektronische opdrachten maken. Microsoft was dan ook de standaard software op school en leerlingen die een Apple thuis hadden konden dan ook vaak hun bestanden niet openen in de klas. Toen ik dan in de derde graad voor het eerst een computer had moest ik dan ook betalen om een Microsoft-pakket te activeren op mijn computer. Het erge hieraan is dat je dit om de zoveel tijd moet vernieuwen. Zo betaal je je als student effectief blauw. Daarmee dat ik dan maar een ander gratis software-pakket had gedownload en zo had ik software dat me geen geld aftroggelde. Ik ben van mening dat veel leerlingen eerder opteren voor gratis software, dat vaak even goed werkt als betalende software. Ook zullen er waarschijnlijk veel mensen zijn die een illegale kopij van e.g. Microsoft downloaden of op een cd branden om niet te betalen voor hun software. Het spreekt voor zich illegale kopij, maar het is begrijpelijk als je de kostprijs van vele software ziet. Het feit dat scholen hier dan een oplossing voor zoeken om kortingen aan te bieden aan leerlingen vind ik een goed initiatief, maar het is uitstel van executie. De korting telt vaak maar voor een jaar en eens de leerling afgestudeerd is loopt de licentie van de software vaak af. Andere initiatieven zijn uiteraard aangewezen, maar één ding is zeker, zolang software duur blijft kosten zullen er altijd mensen zijn die voor een ander alternatief kiezen.
Groetjes,
Elodie
Dag Elodie,
VerwijderenHet klopt dat die licenties inderdaad regelmatig vernieuwd moeten worden, wat dan ook meteen het grote probleem is. Net daarom lijkt het me beter dat scholen daar niet in zouden investeren, maar net gratis alternatieven zouden zoeken voor hun leerlingen.
Als leerlingen zelf naar alternatieve gaan zoeken, zoals jij gedaan hebt, bestaat immers nog steeds het gevaar dat de school niet over die software beschikt. De meeste scholen laten ook niet toe dat leerlingen zelf software installeren, dus dan blijf je met hetzelfde probleem zitten als de Apple-gebruikers. Een gratis alternatief voor iedereen lijkt me dan ook ideaal.
Beste Tanita,
BeantwoordenVerwijderenJe artikel toont goed het dilemma waarvoor de studenten, leerlingen, de gebruikers staan, het gebruiken van (commerciele) software die al enige ingang heeft maar een noemelijk prijskaartje daar tegenover staat of het kiezen van open software die constant in evolutie kan zijn en meer financieel toegankelijk kan zijn. Het is geen gemakkelijke keuze. Ik vind dat je gelijk hebt dat scholen een forum moeten gebruiken dat voor iedereen toegankelijk moet zijn en dat mensen in het onderwijs minstens ingelicht moeten zijn van de verschillende alternatieven om een keuze te maken voor hun leerlingen. Een zekere uniformizering lijkt mij echter omwille van communicatie van de werken die op de software worden gemaakt op zijn plaats. Zonder de methode en ingang van commerciele software goed te praten, is het toch zo dat de scholen net als bedrijven - dus het leven na de school- omwille van de uniformisering moeten kiezen voor het gebruik van software om de communicatie van de werken die op basis van de software gemaakt worden te vergemakkelijken. Guidelines voor de keuzes van software zouden meer ingang moeten vinden in het onderwijs. Met vriendelijke groet, Olivier