zaterdag 31 december 2011

ICT-integratie in Europese scholen

Het Eurydice Netwerk vergaart informatie omtrent het onderwijs in Europese landen. In het recentste onderzoek van 2011 word de focus gelegd op de mate waarin de evolutie in het ICT gebruik een impact heeft op de gebruikte onderwijsmethodes, leerinhouden en evaluatiemethodes. De resultaten zijn gebaseerd op onderzoeksgegevens uit de EU-lidstaten en Ijsland, Liechtenstein, Noorwegen en Turkije).

Er werd ondermeer onderzocht in welke mate computers en internet beschikbaar zijn, in hoeverre het computergebruik thuis gerelateerd is aan schoolopdrachten, hoe ICT gepromoot wordt om als onderwijsmiddel in te zetten, de aanwezigheid van ICT materiaal in scholen, in hoeverre de leerkrachten kunnen omgaan met de software en in welke mate ze hun vaardigheden hebben opgebouwd of trachten bij te scholen

  • Er is een stijging voor het aantal huishoudens met kinderen die toegang hebben tot een computer én internet. Deze stijging is zichtbaar voor ieder land, zo stijgt men in België van 75% in 2006 naar 87% in 2009.
  • Leerlingen maken vaker gebruik van een computer thuis dan op school. Het blijkt echter wel zo dat het gebruik van de computer thuis eerder dient als entertainment dan voor schoolgerelateerde activiteiten: 83% van de ondervraagde 15-jarigen gebruikt de computer thuis voor entertainment en ontspanning, slechts 46% doet dit om huiswerk op te lossen.
  • Bij wetenschapsvakken blijft dat 60% van de leerlingen nooit een computer moesten gebruiken van hun leerkracht om een natuurlijk fenomeen te bestuderen of de procedure van een experiment op te zoeken.
  • Uit PISA 2009 resultaten blijkt dat minstens 50% van de studenten in een school zitten waar men 1 computer per 2 leerlingen ter beschikking heeft. Ten opzichte van hun resultaten uit 2000 is dit enorm gestegen (1computer per 25 à 90 leerlingen).
  • Er wordt verwacht dat leerkrachten de nodige ICT vaardigheden opdoen bij hun eerste opleiding, maar er blijkt toch een probleem te zijn in het vinden van voldoende ICT-geletterde leerkrachten.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bij een onderzoek vind ik het altijd wel wat ‘tricky’ om de opgegeven bevindingen zomaar te aanvaarden, vermits er vaak onderzoeksfouten aan bod komen. In dit onderzoek werden ook geregeld enkele landen niet betrokken bij een bepaalde hypothese, zoals België niet betrokken werd bij ‘meer computer thuis dan op school’. Daarnaast is het ook moeilijk om Europese landen te vergelijken op vlak van onderwijs, wegens de verschillende vormen.

Rekening houdend met de technologische vooruitgang en de toch wel merkbare achterstand in het onderwijs om hierop in te pikken, lijkt het me wel belangrijk om zo’n ‘één computer per twee leerlingen’- ratio na te streven. Als men in de leerplannen ICT als vakoverschrijdende eindtermen wenst te benadrukken, moeten de middelen wel degelijk aanwezig zijn om dit te kunnen verwezenlijken. Dit is inderdaad niet altijd even makkelijk, rekening houdend met het budget, de nodige ruimte en vakkennis.

Ik las in een onderzoek (OIVO, 2011) dat reeds 91% van de jongeren (tussen 10 en 17jaar) een gsm bezit. Op zich lijkt dit nog normaal, ervan uitgaand dat het hier niet om een gelijke verdeling gaat, met het kleinste aandeel bij de 10jarigen. Echter, 2 op 3 jongeren van 10 jaar bezit reeds een gsm, in vergelijking met 2009 is dit aandeel gestegen met 21%. Ik vind het echt absurd dat jongeren reeds in de basisschool een gsm op zak zouden hebben. Ok, de tijden veranderen, maar er moeten toch nog enkele grenzen getrokken worden. Waarvoor heeft men op zo’n jonge leeftijd een gsm nodig? Het lijkt me hoe dan ook overbodig. Zelfs 59% van de geïnterviewde jongeren geven toe dat ze hun gsm al eens in de klas gebruikt hebben. Moeten we hierover verbaasd zijn of het eerder beschouwen als een opportuniteit en trachten om het gsmgebruik te integreren in het klasgebeuren? Het lijkt me alvast een moeilijke opdracht om zo’n integratie goed te laten verlopen.
Er werden voor dit onderzoek 2862 kwantitatieve interviews afgenomen d.m.v. een schriftelijke vragenlijst bij franstalige en nederlandstalige leerlingen (10-17 jaar) van het lager en secundair onderwijs in heel België. Het onderzoek werd door OIVO afgenomen in de klas zelf in de periode oktober-december 2010 en januari 2011.

De bevinding over het computergebruik thuis, zijnde meer gerelateerd aan entertainment- dan schoolactiviteiten, vond ik niet echt verrassend vermits ik de toegang tot een computer voor jongeren wel interessant vind, maar het baart me enerzijds toch zorgen. Ik herinner me nog dat ik als klein meisje Miel monteur, Freddy Fish en Guus in Cyberstad speelde. Geweldig vond ik dat. Je oefende ludiek wat rekensommetjes, ging op avontuur, e.d. Als ik nu rondkijk in mijn familie zie ik kleine neefjes van 5 jaar reeds op vechtspelletjes spelen op de computer. Dat is al geen goed begin... Ik ken iemand die een gameverslaving heeft opgebouwd met een psychose tot gevolg, om niet te spreken over de sociale achterstand die dat teweegbrengt. (Misschien moet ik hiervoor best een nieuwe blogpost plaatsen, want ik begin wat af te wijken.)

Als toekomstige leerkracht denk ik dat ik nog veel aan zelfstudie zal moeten doen, opdat ik qua ICT-niveau op eenzelfde lijn zou staan als leerlingen uit het middelbaar. Het lijkt me niet meer dan normaal om van leerkrachten te verwachten dat ze toch een gemiddelde kennis hebben van de ICT mogelijkheden in plaats van slechts een basiskennis van de Officepakketten. Je kan inderdaad zeggen dat je voor je vak niet meer nodig hebt dan bijvoorbeeld Microsoft Word om je cursus te typen, maar de taak van de leerkracht gaat toch veel verder dan enkel het samenstellen van een leerkracht. Collega’s hadden het hier ook reeds aangehaald dat het ook belangrijk is om leerlingen te wijzen op het belang van privacy op het internet. Daarnaast zijn er zovele snufjes die zouden kunnen helpen bij het verwerkingsproces van de leerlingen en ik vind dat het aan de leerkracht is om je best te doen om dit ook aan je leerlingen te proberen over te brengen.

Key Data on Learning and Innovation through ICT at School in Europe 2011, Europese Commissie (2011) http://www.ond.vlaanderen.be/ict/onderzoek/files/Key_Data_ICT_in_Education_2011.pdf en http://www.ond.vlaanderen.be/ict/onderzoek/files/KD_ICT_Highlights.pdf
EU rapport over ICT integratie in Europese scholen http://www.edublogs.be/
OIVO, http://www.oivo.be/index.php?mode=document&id_doc=6228&lang=nl (pdf bestand: http://www.oivo-crioc.org/files/nl/6228nl.pdf)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten