dinsdag 14 april 2015

ICT in de klas: genoeg redenen om het wel te doen?


Inleiding


Doorheen dit academiejaar ben ik me bewuster geworden van het gebruik van ICT in het onderwijs. Ik geef dit jaar nog geen stage, maar heb me al meermaals afgevraagd hoe ik ICT zou kunnen verwerken in mijn lessen wiskunde. Vòòr het lezen van artikels of het opzoeken van informatie, stond ik hier nog twijfelachtig tegenover omdat ik niet zeker was dat dit effectief een meerwaarde zou kunnen bieden aan de leerlingen om eventueel zo nieuwe leerstof te ontdekken of nieuwe kennis op te doen. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een artikel dat me hiervan zou kunnen overtuigen.

Samenvatting


In het artikel worden zes redenen opgesomd waarom leerkrachten ervoor kiezen om ICT uit hun lessen te houden, niettemin met bijhorende tips om er toch voor te gaan. De voornaamste redenen waarom leerkrachten geen gebruik maken van ICT zijn gebrek aan tijd, kennis of (goed) materiaal.
Gebrek aan tijd kan eenvoudig opgelost worden door op voorhand goed na te denken wanneer ICT effectief een meerwaarde kan bieden in je les en het gebruik van ICT eerder te zien als een afwisseling van werkvormen.
Gebrek aan kennis kan enerzijds aangepakt worden door te leren van je collega's (eventueel kan er een pedagogische studiedag georganiseerd worden rond het gebruik van ICT in de klas). Verder wordt er in het artikel ook opgemerkt dat je hierin geleidelijk aan kan doorgroeien met het 4-stappenplan: Vervang, versterk, wijzig, herdefinieer.
Bij gebrek aan degelijk materiaal, kan er samen met de andere leerkrachten en ICT-coördinator samengezeten worden om te bespreken welke aankopen er gedaan kunnen worden zodat er geïnvesteerd wordt in materiaal dat het meeste gebruikt zal worden. Er wordt ook aangehaald dat tablets de beste aankoop zou zijn omdat ze redelijk goedkoop en mobiel zijn. Tot slot is het ook verstandig om een reserve les te voorzien zodat de les toch kan doorgaan bij technische problemen.

Persoonlijke reflectie


Uit nieuw onderzoek (hiervoor verwijs ik naar het tweede artikel in de referenties) blijkt dat slechts één op de drie leerkrachten uit het secundair onderwijs gebruik maakt van ICT in de les. Verder zou zelfs de helft van de leraren in het secundair slechts een paar keer per jaar gebruik maken van ICT in de les.
De redenen hierboven opgesomd hebben hier volgens mij veel mee te maken. Er moet nu eenmaal veel leerstof gezien worden binnen een beperkte tijd. Gebruik maken van ICT om nieuwe leerstof te geven aan de leerlingen kan gezien worden als een sprong in het duister, omdat we op voorhand nooit exact kunnen voorspellen hoeveel tijd en moeite dit zal vergen. Daarom hebben leerkrachten volgens mij vaak koudwatervrees als het aankomt op ICT in de klas.  
Gebrek aan tijd is voor mij een belangrijke reden waarom ik het niet zou doen. Er kan uiteraard veel misgaan bij de inschatting van de tijd en het niveau van de leerlingen. Om de stap naar ICT te zetten, lijkt het 4-stappenplan hiervoor uitermate geschikt. Starten met het invoeren van een taak waar ICT bij gebruikt moet worden om zo te evolueren naar een taak die volledig gemaakt en gebaseerd is op ICT. 
Gebrek aan kennis zou absoluut geen tegenhouder mogen zijn. Er bestaan verschillende nascholingen wat betreft ICT-kennis. Een ander goed idee is een pedagogische studiedag organiseren rond ICT zodat leerkrachten hun ervaringen kunnen delen en elkaar eventueel kunnen meetrekken in de wereld van ICT-gebruik in de klas.
Ook gebrek aan onvoldoende materiaal zou niet mogen meespelen. De leerkracht kan een les voorzien om alles grondig uit te leggen aan de leerlingen vooraleer ze thuis zelfstandig aan de slag moeten gaan. Of er kunnen in functie van het aantal computers verschillende groepen gevormd worden die samen al eens in de les kunnen uitproberen wat er van hen verwacht wordt zodat ze nog vragen kunnen stellen voor er zelfstandig thuis verder aan te werken.
De vraag komt dan wel naar boven wat er moet gebeuren met kansarme leerlingen die thuis misschien geen eigen computer hebben of geen internetverbinding hebben. Een oplossing zou kunnen zijn dat er tijdens de pauzes en na schooltijd een computer voorzien wordt met internet.
Een andere belangrijke reden waarom ik wel vind dat er gebruik gemaakt moet worden van ICT in de klas komt van Saskia Michielsen (uit het tweede artikel in de referenties):
“We willen alle leerlingen uitdagen en prikkelen door ze met alle vormen van ICT in aanraking te laten komen. Zij zijn tenslotte tijdens de digitale revolutie geboren. Het is een andere manier van leren en biedt eindeloze mogelijkheden om te differentiëren. Met een tablet kan je de ene leerling een filmpje laten maken en de andere een tekst laten screenen. Zo speel je in op hun verschillende leerstijlen.”
Na beide artikels grondig gelezen te hebben, ben ik wel degelijk overtuigd om ICT te gebruiken in de lessen, maar in de mate van het mogelijke. ICT gebruiken gewoon om ICT te gebruiken vergt heel veel tijd en energie die we ook ergens anders in kunnen steken. Maar ICT gebruiken om een meerwaarde te geven aan de les of om leerlingen zelf op onderzoek te laten gaan , is zeer verrijkend zowel voor de leerling als de leerkracht. Met de middelen die we hebben de dag van vandaag zou geen ICT gebruiken in de les betekenen dat we achteruit gaan in de technologie. Op deze manier kunnen de leerlingen ondervinden dat ze ICT ook kunnen gebruiken op educatief niveau. 
Zelf heb ik reeds een voorbeeld gevonden hoe ik later gebruik zou kunnen maken van ICT in een les wiskunde, namelijk het ontdekken van het getal pi. Voor meer informatie of voor geïnteresseerde, verwijs ik naar de derde link in de referenties.

Referenties


1 opmerking:

  1. Dag Ilse,

    Ik heb je bericht gelezen en persoonlijk vind ik dit ook een heel belangrijk thema.

    Hoewel het gebruik van ICT in de klas hoe langer hoe belangrijker wordt onder druk van de maatschappij, is het toch niet zo evident, zoals je ook hebt aangegeven.

    Voornamelijk het tijdsgebrek baart me zorgen. Als leerkracht Duits heb je sowieso al weinig uren per week. Als er dan nog een paar wegvallen door vakantie- en of studiedagen, heb je al snel weinig tijd over voor uitbreidende lessen met bv. ICT.

    Daarom dat het ideaal zou zijn als deze ICT lessen gewoon standaard in het lessenpakket verwerkt zouden worden. Handboeken en uitgeverijen spelen hier tegenwoordig natuurlijk al op in, maar het is nog onvoldoende ontwikkeld naar mijn mening.

    Dan blijft er natuurlijk wel het probleem dat niet alle kinderen een computer en internet ter beschikking hebben thuis. Ik vind niet dat kinderen hun vrije momenten moeten opofferen om huiswerk te maken op computers op school. Een andere oplossing zou kunnen zijn, hoewel misschien financieel niet altijd haalbaar, dat de school per 3 leerlingen een tablet ter beschikking stelt die ze dan beurtelings mee naar huis kunnen nemen om zo toch hun werk gedaan te krijgen.

    Tenslotte zou ik willen zeggen dat ik zeker te vinden ben voor meer ICT op school, zij het wel op zo'n manier dat dit voor elk kind rendabel en haalbaar is.

    Het is zeker belangrijk om hier extra aandacht aan te besteden. Daarom vind ik de themakeuze van dit blogartikel zeer goed.

    Groetjes,

    Eva

    BeantwoordenVerwijderen