woensdag 1 april 2015

Mobile learning: Vreemdetaalverwerving met je smartphone!

Mobile learning: Vreemdetaalverwerving met je smartphone!
Samenvatting
De snelle ontwikkeling van de technologie heeft de laatste decennia geleid tot de mechanisatie van de moderne maatschappij. We kunnen ons een leven zonder computers, MP3-spelers, tablets, enzovoort niet meer voorstellen. In het onderwijs is het gebruik van deze (innovatieve) technologieën essentieel om de aandacht van de leerlingen te trekken, problemen te onderzoeken en op te lossen, en creatief denken aan te sporen. Dit leidt uiteraard tot een nieuw kennissysteem, een verandering van bewustzijn en een nieuwe kijk op de wereld (Kalambaeva 2014).

In het vreemdetalenonderwijs, en meer specifiek in het onderwijs van het Engels als tweede taal, schenkt men de laatste jaren meer en meer aandacht aan mobile learning. De ontwikkelingen binnen de mobiele technologie volgen elkaar steeds sneller op en doordringen zo goed als alle aspecten van het leven, waardoor deze technologie ook een belangrijke rol speelt in kennisoverdracht. Mobiel leren omvat het gebruik van mobiele telefoons, Personal Digital Assistents (PDAs), IPods en andere MP3-spelers of podcasts door leerlingen en leerkrachten, zowel binnen als buiten het klaslokaal. Het kan als volgt worden gedefinieerd:

[A]ny service or facility that contributes to acquisition of knowledge regardless of time and location (Lehner & Nosekabel in Tayebinik & Puteh, 2012: 58).

Het gebruik van mobiele technologieën in het vreemdetalenonderwijs wordt in de literatuur Mobile Assisted Language Learning (MALL) genoemd. Het is noodzakelijk om hier te benadrukken dat mobiel leren de traditionele taalklassen niet vervangt, maar wel kan ondersteunen en tal van voordelen met zich meebrengt. In de eerste plaats zijn de meeste leerlingen en leerkrachten erg bedreven in het gebruik van de verschillende functies van mobiele telefoons en eventueel andere draagbare apparaten. Dit impliceert dat werken met dergelijke technologieën geen speciale kennis vereist. Daarnaast heeft onderzoek van onder andere Thornton en Houser (2005) aangetoond dat het gebruik van mobiele apparaten  het inoefenen van woordenschat vergemakkelijkt. Een ander voordeel van mobiel leren is dat leerlingen er plezier aan beleven, enerzijds omdat het gemakkelijk toegang biedt tot allerlei verschillende materialen (mede dankzij het draadloos internet) en anderzijds omdat ze de mogelijkheid hebben om altijd en overal te oefenen. Mobiel leren is met andere woorden dus niet tijds- of plaatsgebonden. Een nog belangrijker voordeel van mobiel leren is het feit dat mobiele technologieën sociale tools zijn die authentieke communicatie en samenwerkingen tussen leerlingen kunnen vergemakkelijken. Samenwerkend leren betekent dat leerlingen kennis met elkaar kunnen delen en elkaars vaardigheden kunnen aanscherpen. Het helpt de leerlingen om elkaar te ondersteunen, te motiveren en te evalueren. Hierbij staat de communicatie in de doeltaal tussen de leerlingen centraal, wat een belangrijke factor is voor het leren van een tweede taal (Burston, 2013; Kalambaeva, 2014; Puteh & Tayebinik, 2012).

Men kan dus concluderen dat mobiele technologie het leren van een vreemde taal binnen en buiten de klas mogelijk maakt. Het leerproces moet uiteraard ook bewaakt en begeleid worden door een leraar, want anders heeft mobiel leren weinig tot geen zin. Mobiel leren levert een belangrijke steun bij tweedetaalverwerving naast de traditionele taalklassen. In de eerste plaats kunnen leerlingen aan de hand van mobiele technologie hun spreek-, luister- en schrijfvaardigheid oefenen, omdat mobiel leren authentieke communicatie mogelijk maakt. Ten tweede geeft het leerlingen de mogelijkheid zowel zelfstandig als collaboratief leren te ervaren. Daarenboven kunnen ze zelf beslissen waar en wanneer ze leren, aangezien mobiel leren noch tijds- noch plaatsgebonden is (Kalambaeva, 2014; Mehta, 2012).

·         Bibliografie
Burston, J. (2013). Mobile-assisted language learning: A selected annotated bibliography of implementation studies 1994 – 2012. Language Learning & Technology, 17(3), 157-224. Retrievable from http://llt.msu.edu/issues/october2013/burston.pdf

Houser, C. & Thornton, B. (2005). Using mobile phones in English education in Japan. Journal of Computer Assisted Learning.

Kalambaeva, G. (2014). Methods and activities of using mobile phones in teaching foreign languages. Retrievable from http://www.enu.kz/repository/repository2014/methods-and.pdf

Mehta, N.K. (2012). Mobile Phone Technology in English Teaching: Causes & Concerns. Retrievable from http://www.mjal.org/removedprofiles/2013/Mobile%20Phone%20Technology.pdf

Puteh, M. & Tayebinik, M. (2012). Mobile Learning to Support Teaching English as a Second Language. Journal of Education and Practice, 3(7), 56-62. Retrievable from http://iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/viewFile/1850/1805

Kritische reflectie

Mobiele technologie gebruiken tijdens de taallessen? Ik had er als taalleerkracht nog niet aan gedacht. Ik ben het in zekere zin wel eens met het feit dat mobiel leren het (aan)leren van een vreemde taal kan ondersteunen, maar dit enkel binnen het klaslokaal en onder begeleiding van een leerkracht. Naar mijn mening kan mobiel leren enkel werken als het op een efficiënte manier wordt toegepast. Het is echter moeilijk om van leerlingen te verlangen dat zij hun mobiele telefoons, Ipads, enzovoort op een educatieve wijze gebruiken zonder afgeleid te worden door een waaier aan spelletjes en andere recreatieve applicaties. Mobiel leren wordt op die manier een kwestie van eigen verantwoordelijkheid. Je kan leerlingen uiteraard wel aanmoedigen om educatief verantwoord om te springen met mobiele technologieën, maar je kan het hen moeilijk verplichten. Ook tegenover het feit dat mobiel leren authentieke communicatie in de doeltaal mogelijk maakt, sta ik sceptisch. Ja, leerlingen maken inderdaad overvloedig gebruik van sociale media, maar ik denk dat slechts zeer weinig leerlingen dergelijke sociale tools daadwerkelijk gebruiken om een vreemde taal te oefenen. En mochten ze alsnog communiceren in de doeltaal, wie zal hen dan wijzen op gemaakte fouten? Mobiel leren maakt het inderdaad mogelijk om een taal te oefenen buiten het klaslokaal, maar ik ben niet overtuigd van de efficiëntie ervan. Ik zie wel mogelijkheden om mobiel leren te integreren binnen het klaslokaal, omdat de leerkracht hier kan nagaan of de leerlingen wel degelijk de doeltaal oefenen. Ik zou, bijvoorbeeld, leerlingen een forumopdracht geven, waarbij ik als leerkracht slechts aan de zijlijn zou staan als coach. Door mobiel leren kan je leerlingen ook gemakkelijk in contact brengen met moedertaalsprekers. En ik ben er ook wel rotsvast van overtuigd dat leerlingen zeer enthousiast zullen reageren, mocht de taalleerkracht de les van start gaan met “You may all take out your cellphones so we can start today’s class!”.   

6 opmerkingen:

  1. Dag Emily,

    Het artikel waarnaar je verwijst zet volgens mij een heel interessant onderwerp uiteen. Wat mij aansprak was het feit dat smartphones worden ingezet in een les vreemdetaalverwerving. Nooit eerder had ik over dit initiatief en over deze manier van lesgeven in het vreemdetalenonderwijs gehoord. Ook ik ben ervan overtuigd dat leerlingen dit nieuwe concept met veel plezier zouden willen uitproberen, omdat het gebruik van smartphones aansluit bij hun leefwereld. Het is inderdaad zo dat leerlingen hun smartphone eerder gebruiken om te bellen, op het internet te surfen en spelletjes te spelen. Maar net daarom, denk ik, is het nuttig smartphones in een les vreemdetaalverwerving in te zetten aangezien het de leerlingen toelaat in contact te komen met andere toepassingen die ze in de toekomst hoogstwaarschijnlijk nog zullen en kunnen raadplegen. Ik stel me slechts de vraag in hoeverre de leerlingen reeds een kennisniveau van de tweede taal moeten hebben opdat deze manier van lesgeven ook daadwerkelijk een ontwikkeling en resultaat met zich meebrengt?
    Daarnaast ben ik van mening dat deze inventieve lesgeefstijl bijdraagt tot (digitale) differentiatie. Aangezien het gebruik van deze mobiele technologie de leerlingen de mogelijkheid biedt zelfstandig en in groep te werken, juich ik deze didactische werkvorm toe. Leerlingen die sterker zijn in het aanleren van de tweede taal kunnen de zwakkere leerlingen helpen in hun (taal)leerproces. Het is ook best mogelijk dat leerlingen die minder strubbelingen ondervinden in de tweede taal misschien meer hulp nodig hebben wat het gebruik van de smartphones betreft. Op deze manier doen leerlingen aan samenwerkend leren en bevatten dergelijke lessen extracurriculaire activiteiten wat hen, volgens mij, ten goede komt.

    Groetjes,
    Shanna

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dag Shanna,

    Bedankt voor uw reactie op mijn blogbericht. Ik wil toch even een aantal zaken verduidelijken. Eerst en vooral is mobile learning geen manier van lesgeven, maar een ondersteuning ervan. Daarenboven gaat het niet enkel om het gebruik van smartphones, maar ook van MP3-spelers, podcasts en dergelijke. Staart u zich dus niet blind op het gebruik van smartphones, er zijn meerdere mogelijkheden!

    Ik ben het met u eens dat het inzetten van mobiele apparaten tijdens de lessen nuttig kan zijn en de interesse van de leerlingen zal wekken, maar ik ben er absoluut niet van overtuigd dat leerlingen ook buiten het klaslokaal nog fervent gebruik zullen maken van apps en dergelijke om een vreemde taal te oefenen. Ga als taalleerkracht maar eens na hoeveel leerlingen er films of televisie bekijken in, bijvoorbeeld, het Engels of het Frans als men deze ook kan bekijken in de moedertaal. Net als het kijken naar televisie blijft het gebruik van mobiele apparaten in de eerste plaats een manier om zich te ontspannen en in contact te komen met vrienden en familie, school(werk) hoort daar dus niet bij.

    Waarom zouden leerlingen een bepaald kennisniveau van de vreemde taal moeten hebben om met mobile learning aan de slag te gaan? De moeilijkheidsgraad van de oefeningen die u als leerkracht aanbiedt, bepaalt u toch zelf? Als u, bijvoorbeeld, zou kiezen om met een MP3-speler aan de slag te gaan om geluidsfragmenten te beluisteren, weet u als leerkracht welke fragmenten geschikt zijn voor het niveau van uw leerlingen. Hier zie ik dus geen probleem.

    Groetjes,

    Emily Pehar

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Beste Emily en Shanna,

    Je kan mobile apps ook gebruiken om de leerlingen je eigen leerstof op een gedifferentieerde manier te laten verwerken. Zo is er de app ankidroid die ik gebruik die werkt als een soort steekkaartenspel. Je kan leerlingen de woordenschat voor een examen laten inoefenen door deze zelf te uploaden. Leerlingen kunnen dan op eigen tempo woorden oefenen door zelf te bepalen welke woorden ze nog niet onder de knie hebben. Deze app is een aanrader voor taalleerkrachten en ik ben er zeker van dat veel leerlingen woordjes oefenen na de schooluren op deze manier leuk vinden.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Beste Emily,

    Ik kan me wel vinden in de reflectie die je schreef over het gebruik van Mobile Learning in de taallessen. Waarschijnlijk is het inderdaad moeilijk om jongeren buiten de lessen te stimuleren om te oefenen op vreemde talen, via smartphones of andere technologieën.
    Maar, ik moest terugdenken aan mijn eigen middelbare school -ervaring, waarbij we op een bepaald moment de kans kregen om "pennenvriend" te worden met japanse scholieren, van dezelfde leeftijd. Wie geïnteresseerd was, mocht naam en adres opgeven en een paar maanden later viel er inderdaad een brief van een Japans meisje bij mij thuis in de brievenbus. We hebben een paar jaar contact gehouden en we schreven brieven in het Engels. Ik vroeg me af of er ook dit soort projecten op touw gezet worden binnen de taallessen? Het gaat, in dit digitale tijdperk allemaal heel eenvoudig om contacten te leggen in "overzeese" gebieden. Op die manier gaan de leerlingen ook behoorlijk zelfstandig hun talenkennis oefenen en verbeteren. Je kan natuurlijk niet verwachten als leerkracht dat ze elke mail of chatsessie zullen laten nalezen op fouten, maar al doende leert men, wordt toch gezegd?

    Deze opmerking past niet helemaal binnen het kader misschien van wat je in je blog aanhaalde, maar toen ik het las, kwam deze vraag bij mij binnenwaaien...

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Beste Fien,

    De school waar ik momenteel stage loop en ook de school waar ik zelf les heb gevolgd bieden deze unieke kans niet aan, terwijl ik het zelf wel een zeer interessant project vind om leerlingen op een authentieke manier te laten communiceren in de doeltaal. Het zal dus van de school afhangen of men met een dergelijk project van start gaat. Ik zou deze kans wel enkel aanbieden aan taalrichtingen vanaf de tweede of derde graad, zodat men toch reeds een goede taalbasis heeft. Uiteraard moet de leerkracht hier niet iedere mail of chatsessie gaan nalezen, maar hij/zij kan wel als coach worden ingeschakeld om leerlingen te stimuleren om deel te nemen aan het project en hen ook taalkundig bij te staan (mocht dit nodig zijn).

    Bedankt voor uw reactie!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik gebruik graag Apps en andere mobiele technologieën om een vreemde taal aan te leren. Toch heb ik als ik de keuze moest maken tussen elektronische of zelfgemaakte papieren flashcards toch voor het laatste gekozen. Het zelf met de hand schrijven van letters en woorden was hierbij voor mij doorslaggevend omdat ik ervan overtuigd ben dat het dieper gaat. Tegelijkertijd was het hebben van een klavier in die doeltaal ook belangrijk om het letterbeeld onder de knie te krijgen. Een online tutor om het alfabet aan te leren werkte op de PC maar niet op mijn tablet.

    BeantwoordenVerwijderen