dinsdag 15 april 2014

ICT inzetten met aandacht voor verschillen tussen leerlingen.


Bron: Heemskerk, I., van Eck, E., Volman, M., & ten Dam, G. (2013). Ict inzetten met aandacht voor verschillen tussen leerlingen. 4W: Weten Wat Werkt en Waarom, 2(2), 30-37. 

SAMENVATTING
Dit ‘recent’ gepubliceerde artikel richt zich voornamelijk op het grote potentieel van digitale leermiddelen inzake inspelen op individuele verschillen tussen leerlingen (bv. geslacht en sociaal-culturele achtergrond). Veelal wordt bewezen dat digitale leermiddelen een positief effect hebben op de motivatie en leerprestaties van leerlingen in de veronderstelling dat deze zeer nauw aansluiten bij hun eigen leefwereld. Uit onderzoek stelt men vast dat niet elke leerling op dezelfde manier ‘leert’ met ICT. Zo ziet men reeds vele verschillen tussen meisjes en jongens in relatie tot ICT.

Uiteraard is het niet makkelijk digitale leermiddelen te ontwikkelen die voor alle leerlingen even geschikt zijn. Toch blijkt het mogelijk bij een ICT-toepassing rekening te houden met diversiteit. Zo kan dergelijke toepassing ‘gescand’ worden op inhoud, interface en instructie, de zogezegde ‘bril van kenmerken’. Deze helpt leerkrachten na te gaan in welke mate een gevarieerd leerling-publiek aangesproken wordt, waardoor de leerkracht/docent bijgevolg digitale leermiddelen evenwichtiger kan inzetten.  Hierbij zou men voorkomen dat bepaalde leerlingen systematisch uitgesloten zou worden. Deze bevindingen kunnen hulp bieden bij het ontwerpen en/of kiezen van dergelijke leermiddelen. Elke leerling heeft tenslotte recht op tegemoetkoming van diens individuele behoeften (interesses, werkwijze, leefwereld, niveau,…) tijdens het leerproces.

REFLECTIE
Pro:
School moet evolueren in de tijd. Het gebruik van digitale leermiddelen is noodzakelijk
- Aansluiting leefwereld jongeren met als gevolg hogere motivatie en leerprestatie
- Differentiatie tijdens het lesgeven is belangrijk. Uiteraard is het gebruik van goed aangepaste digitale leermiddelen voor ALLE leerlingen noodzakelijk
Contra:
- Onderzoek lijkt nog in de beginfase – scaninstructies te onduidelijk
- Zijn er goede en concrete opleidingen voor leerkrachten?
- Tijdrovend

Het lijkt me duidelijk dat het gebruik van ICT op school vanaf jonge leeftijd steeds belangrijker wordt, aangezien technologie steeds een grotere rol inneemt in onze maatschappij. Kleuters groeien op met verschillende technologische toepassingen (computers, tablets, internet, GSM,…) en kunnen er vaak beter en sneller mee overweg dan hun ouders. Het werken met digitale leermiddelen lijkt me dan ook zonder twijfel bijzonder belangrijk. Ik ben ervan overtuigd dat vele scholen deze redenering volgen en er alles aan doen om deze verandering te ondersteunen en te integreren. Doch vergeet men volgens mij al snel het belang van goede aangepaste digitale leermiddelen voor ALLE leerlingen. Wanneer men werkelijk meer werkt met dergelijke toepassingen is het belangrijk tegemoet te komen aan de verschillende behoeften van ALLE leerlingen. Het ‘scannen’ op inhoud, interface en instructie lijkt me dan ook noodzakelijk bij de integratie van nieuwe digitale leermiddelen. Het lijkt me noodzakelijk te duiden op belang van digitale leermiddelen waarbij een gevarieerd leerling-publiek mee wordt aangesproken. Leerkrachten die reeds vele jaren in het onderwijs staan, zijn volgens mij op dit moment niet in staat dergelijke leermiddelen te scannen, en hebben hierbij nood aan een goede ondersteuning.

BRONNEN  
Mijn artikel richt zich voornamelijk op tegemoetkoming van digitale leermiddelen in relatie tot diversiteit (voornamelijk: geslacht, sociaal-cultuureel) in de klas. Het lijkt me interessant dit onderwerp te koppelen aan tegemoetkomingen van (leer-)stoornissen in de klas. Een artikel geplaatst door Karolien Hermans:
- Hans Kok, Louis Peeters, Suzanne Sjoers, Annerieke Verkerk & Bert de Vos,Passend onderwijs werkt met ict, Stichting Kennisnet Zoetermeer 2013.

Meer informatie omtrent het ‘scannen’ van digitale leermiddelen:
- Heemskerk, I. (2008). Technology makes a difference. Inclusiveness of technology in education. Proefschrift, Universiteit van Amsterdam

Meer informatie omtrent geslachtsverschillen in relatie tot ICT:  
(Geslachtsverschillen in relatie tot ICT werden wel reeds duidelijk benaderd in het artikel. Maar voor degenen die hier dieper op willen ingaan, kan dit onderstaan artikel dienen. Dit artikel is echter wel enkel beschikbaar mits registratie.
- Luik, P. (2011). Would boys and girls benefit from gender-specific educational software? British Journal of Educational Technology, 42, 128-144.

Evelien Roosens
SLO Lichamelijke opvoeding & Bewegingswetenschappen

4 opmerkingen:

  1. Hoi Evelien,

    Mooi artikel! Ter aanvulling op je opmerking over leerstoornissen, denk ik dat je de onderstaande artikels misschien ook wel interessant zult vinden:

    1: Artikel in de New York Times over technologie voor leerstoornissen + links naar enkele bloggers die zich met dit onderwerp bezig houden.
    Link: http://www.nytimes.com/2011/01/09/education/09tech-t.html

    2. Stuk op The Huffington Post over de rol van tablets ter ondersteuning van kinderen met leerstoornissen. Volgens mij komt dit artikel nog wel uit het pre-iPadschool tijdperk, een fenomeen waar ik zelf dan weer vrij sceptisch over ben.
    Link: http://www.huffingtonpost.ca/robert-whent/tablets-autism_b_1289644.html

    Tot slot linkt de auteur van dit artikel nog naar een blog met de fantastische naam "Moms with apps". Daar mag ik helaas dan weer geen lid van worden..
    Link: http://blog.momswithapps.com/apps-for-special-needs/

    Groeten!
    Koen

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bedankt Koen, voor de aanvulling!

    Groetjes,
    Evelien

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Beste Evelien,
    Ik denk dat je de nagel op de kop slaat met je informatie, analyse en reflectie.
    Goede reflectie over differentiatie en doelstellingen zijn cruciaal!
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik ga grotendeels ook akkoord, maar er zit ook wel een addertje onder het gras, namelijk dat van stereotypering. Zeker rond genderstereotypering is er de laatste tijd nogal veel te doen.

    BeantwoordenVerwijderen