woensdag 30 april 2014

Is facebook een goed communicatiemiddel binnen een schoolcontext?

Wanneer ik aan sociale media denk, is het eerste wat in me opkomt de netwerksite facebook. Naar aanleiding van het blogbericht van Silke Froyen: Instagram: deel eens een foto om een thema te verkennen!?, dacht ikzelf onmiddellijk aan facebook als een handig communicatiekanaal in een schoolcontext. Ook tijdens deze opleiding worden ons verschillende communicatiekanalen aangeboden (pointcarre met fora, blogger, gmail). Binnen mijn groepswerken verliep het contact uiteindelijk het vlotst en meest frequent via facebook. Er werden een groepen aangemaakt voor polls, afspraken en documenten. Ondertussen zijn er op mijn facebookaccount al vijf groepen actief in kader van de specifieke lerarenopleiding. Ik ervaar facebook als ideaal communicatiekanaal, maar is dit wel voor iedereen het geval? 

Naar aanleiding van deze vraag vond ik een onderzoek (Duberstein, Karpinski, 2008) bij 219 studenten door de Ohio State University. Uit dit onderzoek bleek dat intensieve facebookgebruikers slechtere scores haalden dan studenten die niet of weinig actief zijn op facebook. In de studie wordt facebook gezien als een vluchtweg en afleider van de leerstof. Er moet wel in het achterhoofd gehouden worden dat het om een verkennend onderzoek gaat, waar slechts een correlatie werd gevonden tussen lage punten en het gebruik van facebook. De onderzoekers stellen dat mogelijke andere factoren zoals persoonlijkheid en motivatie van de studenten ook een invloed kunnen hebben.

Een ander uitgebreider onderzoek van de University of New Hampshire (Carter, 2010) spreekt bovenstaande bevinding (intensieve facebookgebruikers hebben slechtere punten dan niet-gebruikers of beperkte gebruikers) tegen. In hun onderzoek bij 1100 studenten wordt de correlatie tussen facebookgebruik, twitter en youtube en slechte studieresultaten niet gevonden. Deze onderzoekers stellen dat studenten intussen al zo vertrouwd zijn met sociale netwerksites, dat deze gewoon geïntegreerd zijn in het dagelijkse leven en niet voor een extra afleiding zorgen. 

Deze tegenstrijdige bevindingen maken het moeilijk om een antwoord te formuleren op de vraag of facebook binnen een schoolcontext een ideaal communicatiemiddel is. 
Facebook wordt door een groot deel van de studenten dagelijks gecheckt. Indien ook via dat kanaal informatie wordt gedeeld over school, ik denk aan data van uitstappen, deadlines, interessante achtergrondinfo rond bepaalde lessen, etc, zal een groot deel van de leerlingen bereikt worden. Bijkomstig is facebook ook een handig discussieforum onder de leerlingen zelf. Fora die aangeboden worden op leerplatforms zoals pointcarre worden niet zo frequent gebruikt als facebook. Het is ook zo dat facebook in 2004 oorspronkelijk werd opgericht voor studenten van Harvart University als een communicatiemiddel naar medeleerlingen toe. 
Een tegenargument echter zou kunnen zijn dat leerlingen ook graag wat privacy hebben. Het is net aangenaam om zelf initiatief te nemen om dergelijke groepen op te richten, zonder dat de leerkracht mee kijkt. Het kan ook niet de bedoeling zijn dat een leerling verplicht een facebookprofiel moet aanmaken en dat is een logisch gevolg wanneer de communicatie van de school uitsluitend via facebook zou gebeuren. 

Bronnen:

X, Y of Einstein? Heeft facebook een negatief effect op schoolresultaten? Laatst geraadpleegd op 30/04/14 via http://xyofeinstein.wordpress.com/2010/01/12/heeft-facebook-een-negatief-effect-op-schoolresultaten/

Research News. Study finds link between facebook use, lower grades in college. Laatst geraadpleegd op 30/04/14 via http://researchnews.osu.edu/archive/facebookusers.htm

ECampus News. Study: Facebook isn't a grade killer. Laatst geraadpleegd op 30/04/14 viahttp://www.ecampusnews.com/top-news/study-facebook-isnt-a-grade-killer/2/



6 opmerkingen:

  1. Dag Eveline

    Zoals het geval met veel technologieën, wordt ook facebook in de schoolomgeving vaak heel negatief onthaald. Na het lezen van jouw artikel lijkt het mij inderdaad leuk om dit medium te gebruiken als communicatiemiddel dat door iedereen te gebruiken is en dat vooral iedereen kan bereiken. Het maken van een groep met de klas kan ook dienen als hulpmiddel voor studeren, huiswerk en deadlines. Interessant!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een belangrijk voordeel van facebook is inderdaad dat je er veel vaker naartoe surft dan naar leeromgevingen zoals smartschool, pointcarré, etc. Ik heb dit zelf ook gemerkt tijdens mijn stage. Eén leerling was niet weg te slaan van haar gsm en het bijbehorende internet, maar een taak die verder uitgelegd stond op Smartschool had ze nooit gezien. Facebook lijkt me een handig alternatief communicatiemiddel, maar dit mag niet het enige zijn. Ook lijkt het mij niet opportuun als communicatiemiddel naar de ouders toe, gezien vele hier nog niet vertrouwd mee zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik vind ook dat een ander aspect hier niet echt aan bod komt, namelijk het transiënte karakter van allerlei internet-technologieën als FaceBook.
    Ongeveer elke 5 jaar neemt wel een of ander nieuw online communicatieplatform het over. Er is NNTP geweest, IRC, ICQ, MSN, ... nu Facebook, maar er zijn berichten dat de populariteit van Facebook bij jongeren daalt.

    Ik wil hiermee niet zeggen dat we de mogelijkheden niet moeten gebruiken, wel dat we er ons van bewust moeten zijn dat het landschap van dergelijke platformen binnen een paar jaar misschien weer helemaal anders is.
    Dat lijkt me ook belangrijk in het kader van het opbouwen van archieven, historische informatie, referentiemateriaal, ... in een vorm die niet binnen enkele jaren ontoegankelijk geworden is.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Beste Diederik

    Die opmerking vind ik zelf heel leerrijk. Van die vroegere communicatieplatformen had ik nooit gehoord, behalve MSN natuurlijk. Onlangs had ik dat artikel ook gelezen dat de populariteit van Facebook aan het dalen is.
    Toch ben ik van mening dat Facebook geïntegreerd kan worden in het huidige schoolsysteem. Het lijkt me een veel gemakkelijkere manier om leerlingen met elkaar te laten communiceren. De meeste jongeren zijn constant bezig op Facebook, ook vaak via smartphones. Facebook kan in mijn ogen dus echt wel als een meerwaarde beschouwd worden in het onderwijs.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik ben het ermee eens dat we moderne technologieën inderdaad niet negatief moeten onthalen in ons hedendaags onderwijssysteem. Ze bieden vele mogelijkheden die een verrijking zijn van de dagelijkse lespraktijk. Toch heb ik hier ook een bemerking bij. Een Facebook-account wordt door de meeste leerlingen enkel gebruikt voor privé-doeleinden. Door schoolgerelateerde content op Facebook te gooien, veroorzaak je als leraar dus ook een mix tussen de schoolse en de privé-sfeer. Ik denk dus dat er een heel goede kadering nodig is alvorens het in de praktijk te introduceren.
    Daarnaast vind ik Diederik zijn opmerking ook erg terecht. Wat doe je dan met leerlingen die niet actief zijn op Facebook? Of als de sociale netwerksite in kwestie plots opgedoekt wordt? Een algemeen, centraal platform zoals Smartschool lijkt me een veiligere oplossing.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ook ik ben ervan overtuigd dat het zeer leerrijk kan zijn om moderne technologieën en sociale netwerksites te integreren in de dagelijkse klaspraktijk. Toch denk ik dat we op bepaalde punten enige voorzichtigheid moeten hanteren. Zo gebruiken de meeste leerlingen de sociale netwerksite Facebook voor privé-doeleinden. Wanneer jij als leraar dus inhoud op Facebook gaat gooien, dring je dus ook door in hun privésfeer. De privé- en werksfeer vermengen zich dus. Ik denk dat er daarom nood is aan een heel stevige omkadering vanuit de directe.
    Verder sluit ik me ook aan bij de opmerking van Diederik. Wat doe je als een sociale netwerksite plots opdoekt? Of wanneer er een leerling geen account heeft? Misschien is een -weliswaar uitgebreidere versie- van smartschool in dit geval geen slecht alternatief.

    BeantwoordenVerwijderen