vrijdag 6 maart 2015

HET ONDERWIJS MEER DIGITALISEREN…PRO OF CONTRA?

Samenvatting artikel “Opinie: het onderwijs moet zichzelf heruitvinden en het internet omarmen”:

In dit artikel wil men aantonen hoe belangrijk het is om over te schakelen naar digitale leervormen in het onderwijs. Ook al zijn er al heel wat digitale toepassingen, dezen blijven echter te beperkt. De benodigde vaardigheden van deze eeuw zijn niet alleen taal en wiskunde, maar ook vaardigheden zoals communiceren, ICT geletterdheid, samenwerken, … Deze zullen leiden tot een betrokken, ondernemend en nieuwsgierige houding van de leerlingen. Volgens de schrijver van dit artikel zijn de digitale technologieën de ideale manier om hieraan een bijdrage te leveren.
Om digitale technologieën meer te integreren in de scholen zullen er verschillende maatregelen moeten worden genomen. Zo moet de staat eerst en vooral de rol van deze technologieën in het onderwijs beschrijven. Vervolgens moeten leerkrachten steeds bijgeschoold worden wat betreft de ontwikkelingen rond de relatie tussen het onderwijs en de digitale technologieën. Ook moet de leerstof aangepast worden in functie van de behoeften van de leerlingen en moeten de leertechnieken herbekeken worden. De functie van de leerkracht zal overgaan van een informatieverstrekker naar een motiverende begeleider en coach.
Aangezien we informatie- en kennis-afhankelijk zijn geworden van elkaar, wordt het dus tijd dat de wijze van leren wordt aangepast. Het leergedrag zal meer gebaseerd moeten worden op de connectiviteit met anderen.  Zo zullen de leerlingen leren om hun kennis verder uit te bouwen door middel van communicatie in de digitale wereld.

Reflectie:
Voordat ik het vak Onderwijstechnologie volgde en voordat ik dit artikel las, was ik eerlijk gezegd wat tegen het integreren van digitale technologieën in het onderwijs. Ik vond dit helemaal niet nodig. Ik was van mening dat leerlingen ook voldoende kunnen bijleren zonder al deze technologie, zoals ik enkele jaren geleden onderwijs heb gevolgd. Maar zoals ik al zei is deze mening ondertussen toch al wat veranderd. Ik begin nu toch wel wat in te zien dat het onderwijs mee moet evolueren. Leerlingen moeten inderdaad leren hoe ze kritisch kennis kunnen verwerven en hun kennis kunnen delen via het internet. Het is zeer belangrijk dat de leerkracht hen hierin begeleidt. Men kan steeds op jongere leeftijd werken met een laptop of tablet, maar toch leert men niet altijd de zaken die men zou moeten aangeleerd krijgen. Het is dus belangrijk dat deze vaardigheden op school worden bijgewerkt. Op school zou men ook moeten leren hoe men veilig kan surfen. Dit is toch wel zeer belangrijk, aangezien er steeds meer misbruik wordt gemaakt van de jongeren via het internet.
Naast het internet kunnen andere technologieën zoals tablets en presentatiesoftware worden gebruikt tijdens het lesgeven. Aangezien ik lichamelijke opvoeding studeer, ben ik wel voorstander om af en toe gebruik te maken van tablets in de les. Zo kunnen we de leerlingen videofeedback geven, waardoor dezen nog meer zullen verbeteren. Hierin zie ik dus alleen maar voordelen .
Indien ik een theorieles zou geven zou ik zeker ook gebruik maken van presentatiesoftware en beeldmateriaal. Volgens mij maakt dit het visueel veel aantrekkelijker voor de leerlingen. Toch zou ik ook het krijtbord nog gebruiken. Om bepaalde zaken neer te schrijven, ben ik nog steeds meer voorstander van het gewone schoolbord dan van het digitale schoolbord.
Zoals in het artikel ook werd gezegd, vind ik dat de leerkrachten tijdens hun opleiding goed op de hoogte moeten gebracht worden over de verschillende technologieën en hoe deze gebruikt kunnen worden. Voor de leerkrachten die al reeds in het onderwijs tewerkgesteld zijn, moeten er bijscholingen worden georganiseerd. Enkel zo zullen leerkrachten technologie op een goede manier in hun lessen kunnen verwerken. Als toekomstige leerkracht lichamelijke opvoeding ben ik althans zeer geïnteresseerd in de verschillende mogelijkheden waar  technologie in mijn lessen zal kunnen gebruikt worden.
Echter vind ik dat de leerlingen zeker ook nog les moeten krijgen zonder al deze digitale technologieën. Ze zitten thuis al voldoende achter een computer of tablet. Ik vind het dus niet nodig om hen de hele dag op school ook nog eens op een scherm te laten kijken. Aangezien ICT het soms ook eens laat afweten, lijkt het me ook geen goed idee om de leertechniek volledig te digitaliseren. Indien de leerlingen alle opdrachten aan een computer of tablet zouden moeten uitvoeren, zou er bovendien het sociale aspect en de sociale interactie wegvallen. En zeg nu zelf, die is al klein genoeg wanneer de leerlingen thuis zijn en uren achter de computer spenderen.
Naar mijn mening moet er dus een goed evenwicht worden gezocht tussen de digitale technologieën en de klassieke leertechniek. Dit in combinatie met een goede opleiding en/of bijscholing van leerkrachten op dit vlak, zal er inderdaad voor zorgen dat de digitale wereld een echte troef wordt in het onderwijs.

Geraadpleegde bronnen:

Bloovi, Opinie: het onderwijs moet zichzelf heruitvinden en het internet omarmen, http://www.bloovi.be/nieuws/detail/opinie-het-onderwijs-moet-zichzelf-heruitvinden-en-het-internet-omarmen [Geraadpleegd op 06/03/15]

7 opmerkingen:

  1. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Interessant om te lezen hoe je mening evolueerde.
    Daarnaast is het goed om te zien dat je desondanks toch kritisch blijft en niet zomaar alles omarmt zonder het nut te evalueren.

    Je geeft aan dat je in een theorieles wel presentatiesoftware zou gebruiken. Laat je je hierbij leiden door pedagogische beweegredenen of eerder uit gewoonte? Onderzoek wijst immers uit dat dit niet altijd de meest effectieve manier is om leerstof over te brengen: studenten die les krijgen aan de hand van het bord of transparanten waar de logica stap voor stap wordt opgebouwd blijken meer leerwinst te boeken.
    Enkele voorbeelden van deze onderzoeken:
    * Robert A Bartsch, Kristi M Cobern, Effectiveness of PowerPoint presentations in lectures, Computers & Education, Volume 41, Issue 1, August 2003, Pages 77-86, ISSN 0360-1315, http://dx.doi.org/10.1016/S0360-1315(03)00027-7.
    (http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0360131503000277)
    * Gupta, Renu. "Faculty perceptions and use of PowerPoint." Language In India Dec. 2011: 442+. Literature Resource Center.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Interessant dat je dit meldt. Dit wist ik niet. Ik zou inderdaad presentatiesoftware gebruiken uit gewoonte. Toch zou ik dit zeker en vast niet elke les gebruiken. Bij de meerderheid van de lessen zou ik gebruik maken van het krijtbord. Wanneer ik dan toch de presentatiesoftware zou gebruiken (wanneer er interessante tekeningen en filmpjes van de les zijn), zou ik dit nog steeds combineren met het gebruik van een krijtbord.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag Yanni,

    Een zeer interessant artikel, met een duidelijke kritische kijk op het gebruik van ICT in het onderwijs, waar ik me volledig bij aansluit! Hieronder enkele toevoegingen, bevestigingen en/of bedenkingen aan je artikel:

    Je brengt in je artikel je nieuwsgierigheid naar boven m.b.t. de verschillende mogelijkheden die voorhanden zijn om in je lessen LO te gebruiken. Deze interesse is bij mij ook reeds meermaals in me op gekomen, maar dan voor de les wiskunde. Volgens mij hangt de efficiëntie en de meerwaarde van ICT in de klas sterk af van vakgebied tot vakgebied. Om die reden ben ik van mening dat er tijdens de lerarenopleiding al een eerste aanzet gegeven dient te worden tot het aanreiken van concrete voorbeelden van ICT-gebruik ter inspiratie, waarbij er praktische ondersteuning moet geboden worden. Omdat de lerarenopleidingen vaak te kort zijn om diep genoeg op deze voorbeelden in te gaan, of om alle mogelijke voorbeelden aan te reiken, ben ik het eveneens eens met je standpunt over de noodzaak van bijscholing. De digitale wereld zal blijven evolueren en alleen via bijscholing zullen leerkracht actueel en up-to-date blijven over de verschillende mogelijkheden die op de markt aanwezig zijn.

    Een tweede aspect waar ik me volledig bij aansluit is je bedenking over de vaardigheden van de leerkrachten. Ook hier komt de noodzaak voor bijscholing weer naar boven: om de meerwaarde van ICT tot zijn recht te laten komen, moeten de leerkrachten vaardig genoeg zijn en ondersteund worden, anders bestaat het risico dat de efficiëntie van ICT volledig wegvalt.

    Wat ik ook heel interessant vind aan je artikel is dat je verder kijkt dan enkel de praktische kant van het verhaal: je haalt ook het belang van het sociaal contact tussen leerkracht en leerling aan, een gegeven dat niet over het hoofd gezien mag worden! In het opleidingsonderdeel “Communicatievaardigheden voor leraren m.i.v. stempreventie” van deze lerarenopleiding hebben we gezien dat onze communicatie voor 55% uit verbale communicatie bestaat, voor 38% uit para-verbale communicatie en slechts voor 7% uit verbale communicatie. Door het inzetten van ICT in de klas, bestaat er volgens mij het risico dat deze non-verbale en para-verbale communicatie gedeeltelijk zal wegvallen.

    Een extra bedenking die ik me nog maak: Wat met de verandering van de aanpak van het klassenmanagement bij het gebruik van ICT in de klas? Ik ben ervan overtuigd dat de leerlingen, zoals je zelf aanhaalt in je artikel, niet overladen mogen worden met ICT. Het is hierbij dan ook ook belangrijk om vakoverschrijdend tewerk te gaan (twee keer een originele taak/eenzelfde ICT-tool gebruiken voor een ander vak lijkt me niet aangeraden). Om die reden denk ik dan ook dat het nuttig kan zijn om ook het beleid op schoolniveau te herbekijken.

    Om tenslotte nog even op je voorstel in te gaan tot het gebruik van presentatiesoftware in de klas, heb ik nog een concreet voorbeeld van hoe je dit zou kunnen inzetten: ik gebruik presentatiesoftware vooral ter ondersteuning en als hulpmiddel tijdens mijn lessen. Ik projecteer, indien mogelijk, een overzicht van de reeds geziene leerstof via presentatiesoftware. Deze presentatie laat ik gedurende de hele les geprojecteerd staan, terwijl ik de nieuwe leerstof via het klassieke krijtbord uiteenzet. Enerzijds wordt de leerstof hierdoor herhaald, terwijl er anderzijds een overzichtelijke structuur van de leerstof geboden wordt aan de leerlingen.

    Kortom, een zeer interessant artikel, waar ik me volledig aansluit bij je algemene conclusie: ICT kan een meerwaarde en variërende werkvorm betekenen, zolang het op een doordachte en efficiënte wijze ingezet wordt tijdens kortere lesmomenten/voor goed gekozen leerstofonderdelen.

    Groetjes,
    Anouk.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Anouk, bedankt voor deze interessante aanvullingen! Wat betreft de tip over de presentatiesoftware, ik vind dit een zeer goede manier. Hier zal ik dan ook zeker en vast gebruik van maken tijdens het lesgeven.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Anouk, ik kan volledig akkoord gaan met de visie die je hebt rond vakoverschrijdend werken en technologie. Zoals ik in mijn publicatie zelf ook aanhaalde zijn leerlingen al een hele dag bezig met technologie (gsm, tablet,...). Ik denk dat het aan ons, leerkrachten, is om studenten waakzaam te maken voor het feit dat technologie in de meest diverse gebieden werkzaam kan zijn en gebruikt kan worden. Maar kritisch gezien kunnen we dit enkel door efficiënt en effectief vakoverschrijdend te werken. Ik vind het niet enkel een goed idee dat je het aanhaalt, maar ik vind dat het zelfs een must zou moeten zijn voor elke school. Veel thema's zijn moeilijk vakoverschrijdend uit te werken. Technologie anderzijds lijkt mij dé manier bij uitstek om als leerkrachten allemaal samen aan de slag te gaan. Op die manier worden studenten enerzijds niet overladen met honderden taken en opdrachten rond technologie en kunnen ze anderzijds op een efficiëntere en meer gebruiksvriendelijke manier te werk gaan.

    Yanni, ik denk dat je hier enkele zeer interessante issues naar boven haalt die in het beleid van een school kerntopics en hoofddoelen zouden moeten zijn.

    BeantwoordenVerwijderen