zondag 22 maart 2015

In mijn tijd moesten we nog leren schrijven met pen en papier

Samenvatting

In een samenleving waarin de computer/het toetsenbord steeds meer aan belang wint, wordt de vraag gesteld of leren schrijven met een pen en papier nog wel zinvol is. In Finland werd er beslist om de leerlingen van het eerste leerjaar vanaf 2016 enkel nog te leren typen op tablets, in de plaats van te leren schrijven met pen en papier. De vraag is of dit de toekomst wordt, en of leren schrijven effectief vervangen zal én kan worden door leren typen. De Vlaamse onderwijsnetten zijn alvast niet meteen van plan om de Finse methode te volgen. (Het Nieuwsblad, 27 november 2014)

Reflectie

Hieronder worden enkele voor- en nadelen van de nieuwe Finse methode opgesomd.

Voordelen

  • De computer maakt schrijven met de hand overbodig. We schrijven ook minder en minder. Typen wordt dan ook (zeer) belangrijk in de toekomst van de leerlingen, dus moeten ze daarop worden voorbereid door hen van jongs af aan te leren typen. Op deze manier raken kinderen van jongs af aan vertrouwd met de digitale technologie. (Het Nieuwsblad, 27 november 2014)
  • Kunnen schrijven vergemakkelijkt het proces om te leren lezen (James & Engelhardt, 2012), maar geen onderzoek kan aantonen dat kunnen schrijven ook noodzakelijk is om te kunnen leren lezen. (Francken, 2013)

Nadelen

  • Kinderen komen tegenwoordig veel in aanraking met tablets/technologie, waardoor ze spelenderwijs ook veel vaardigheden opdoen en vertrouwd raken met de digitale maatschappij.
  • Het hele onderwijs moet aangepast worden als leerlingen enkel nog kunnen typen. Alles moet digitaal. Bijvoorbeeld: toetsen, examens, … Daarnaast is er nog de kost van de tablets en/of computers.
  • Fijne motoriek/motorische vaardigheden worden minder ontwikkeld als kinderen niet leren schrijven met pen en papier. (Sülzenbrück et al., 2011)
  • Letters leren schrijven met de hand bevordert de herkenning van letters bij het leren lezen. (Longcamp et al., 2005) Het kunnen schrijven vergemakkelijkt met andere woorden het proces om te leren lezen. (James & Engelhardt, 2012) Dit komt omdat de motorische vaardigheden tussen typen en schrijven verschillend zijn. Schrijven met de hand genereert immers een hogere hersenactiviteit dan typen op de computer. (Longcamp et al., 2008)
  • Notities nemen met de hand blijkt efficiënter dan te typen op de computer/tablet, omdat de studenten die typen veelal letterlijk typen wat er gezegd wordt. De studenten die met pen en papier schrijven, zouden meer in hun eigen woorden en samenvattend opschrijven, waardoor ze de leerstof al aan het verwerken zijn. (Mueller & Oppenheimer, 2014)
  • Schrijven kan in de toekomst/het beroepsleven van de leerlingen nog heel belangrijk zijn.

Besluit

Ik vind dat leren schrijven met pen en papier nog niet mag verdwijnen uit ons onderwijs. Kunnen schrijven kan immers nog voldoende voordelen met zich meebrengen voor de leerlingen. Zo ook bij het leren lezen. Daarnaast is schrijven met de hand, met een eigen handschrift, persoonlijker dan typen. Denk maar aan bijvoorbeeld een liefdesbrief, … Anderzijds is de invoer van typlessen op jonge leeftijd ook een must. Het is op termijn ook niet uit te sluiten dat schrijven helemaal zal vervangen worden door typen, ook op scholen. In dat opzicht ben ik er wel van overtuigd dat leren schrijven ooit effectief tot het verleden zal behoren.

Referenties

Francken, J. (2013). Schrijven versus typen: wat zegt de neurowetenschap? 4w.kennisnet.nl/artikelen/2013/10/15/schrijven-versus-typen-wat-zegt-de-neurowetenschap/ (geraadpleegd op 20 maart 2015).
James, K.H., & Engelhardt, L. (2012). The effects of handwriting experience on functional brain development in pre-literate children. Trends in Neuroscience and Education, 1(1), 32-42.
Longcamp, M., Boucard, C., Gilhodes, J.C., Anton, J.L., Roth, M., Nazarian, B., & Velay, J.L. (2008). Learning through hand- or typewriting influences visual recognition of new graphic shapes: behavioral and functional imaging evidence. Journal of Cognitive Neuroscience, 20(5), 802-815.
Longcamp, M., Zerbato-Poudou, M.T., & Velay, J.L. (2005). The influence of writing practice on letter recognition in preschool children: a comparison between handwriting and typing. Acta Psychologica, 119(1), 67-79.
Mueller, P.A., & Oppenheimer, D.M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of Longhand over Laptop Note Taking. Psychological Science, 25(6), 1159-1168.
Sulzenbruck, S., Hegele, M., Rinkenauer, G., & Heuer, H. (2011). The death of handwriting: secondary effects of frequent computer use on basic motor skills. Journal of Motor Behavior, 43(3), 247-251.
Temmerman, M. (2014). Gedaan met pen en papier: kinderen leren niet meer schrijven, maar typen. Het Nieuwsblad, 27/11/2014, www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20141127_01399120.

8 opmerkingen:

  1. Zoals ik in mijn blog "Het onderwijs meer digitaliseren...Pro of contra?" ook al zei, vind ik dat men veel meer gebruik mag maken van de verschillende technologieën. Dit kan echt een troef zijn voor het onderwijs. Toch vind ik het een brug te ver om de leerlingen niet meer te leren schrijven. Het is inderdaad zo dat het steeds belangrijker wordt om te kunnen typen, maar ik ben ervan overtuigd dat ze hiermee al voldoende mee in contact komen in hun vrije tijd. Men kan in het onderwijs wel eventueel lessen geven rond blind typen. Dit heb ik nooit geleerd en vind dat wel wat jammer.
    Zoals we ook kunnen zien, zijn er veel meer nadelen dan dan voordelen aan verbonden. Ik zie echt het nut niet om de leerlingen niet meer te leren schrijven. Leren schrijven is toch een must in het leerproces van een kind?
    Ik deel dus volledig uw mening en hoop dat het leren schrijven nooit zal vervangen worden door het typen!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Zoals ik in mijn blog "Het onderwijs meer digitaliseren...Pro of contra?" ook al zei, vind ik dat men veel meer gebruik mag maken van de verschillende technologieën. Dit kan echt een troef zijn voor het onderwijs. Toch vind ik het een brug te ver om de leerlingen niet meer te leren schrijven. Het is inderdaad zo dat het steeds belangrijker wordt om te kunnen typen, maar ik ben ervan overtuigd dat ze hiermee al voldoende mee in contact komen in hun vrije tijd. Men kan in het onderwijs wel eventueel lessen geven rond blind typen. Dit heb ik nooit geleerd en vind dat wel wat jammer.
    Zoals we ook kunnen zien, zijn er veel meer nadelen dan dan voordelen aan verbonden. Ik zie echt het nut niet om de leerlingen niet meer te leren schrijven. Leren schrijven is toch een must in het leerproces van een kind?
    Ik deel dus volledig uw mening en hoop dat het leren schrijven nooit zal vervangen worden door het typen!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Het is een feit dat typen aan belang wint. Het is dus ook belangrijk om kinderen al van jongs af aan in contact te brengen met computers. Toch lijkt het leren schrijven een essentieel proces in de ontwikkeling van een kind en mag deze dus zeker niet aan de kant geschoven worden. Dit kan men ook lezen in een artikel van Jolien Francken:

    "Uit deze onderzoeken blijkt dat schrijven met de hand wezenlijk andere effecten heeft op verschillende cognitieve functies dan typen op een toetsenbord. Onderzoekers denken dat de motorische handeling, het schrijven zelf, de oorzaak is van deze verschillen. Ten eerste zorgt schrijven voor betere fijne motorische vaardigheden. Ten tweede wordt bij het lezen (waarnemen en herkennen van letters) informatie gebruikt van de motorprogramma’s waarmee je de letters schrijft." (Jolien Francken ; Schrijven versus typen: wat zegt de neurowetenschap?).

    In dit artikel kan je lezen dat schrijven essentieel is voor de ontwikkeling van een kind. Ik ben dus helemaal akkoord met Yuri en Yanni.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag Yuri P
    Kan ik je vragen je Blogger account zo bij te werken dat je blog ondertekend wordt door je Naam, Voornaam.
    Dan weet ik aan wie ik punten mag geven.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik sluit mij eveneens aan bij mijn medestudenten. We kunnen niet ontkennen dat het gebruik van computers toeneemt en steeds een belangrijkere rol speelt in onze maatschappij. Zoals in mijn eigen blog, wil ik ook hier benadrukken dat technologie en het gebruik van computers ondersteunend is, en niet vervangend. Daarnaast mogen we ook het basisprincipe van het (lager) onderwijs niet miskennen: leren schrijven, hetgeen tal van neurologische voordelen met zich mee brengt voor de ontwikkeling van de mens. We krijgen al op een zeer jonge leeftijd een pen, potlood, stift in onze handen om een tekening te maken, om voor het eerst onze naam op te schrijven, ... Wat mij betreft, lijkt het Finse voorstel te ver gezocht.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ook ik ben van mening dan leren schrijven niet mag verdwijnen. Ook al leven we in een tijdperk waar laptops, tablets, smartphones, ... bijna altijd in onze buurt zijn of liggen, toch is het noodzakelijk de basis van het schrijven mee te krijgen. Want wat als je zonder stroom valt? Wat als je geen laptop, smartphone of andere bij de hand hebt? Wat als je dan opeens iets dringend moet neer schrijven op een stuk papier en niet eens weet hoe je een balpen op een correcte manier moet vasthoudent? Geef leerlingen de kans om te leren schrijven met pen en papier, maar geef hen ook de kans dactylo te volgen. Beide zijn in de huidige maatschappij noodzakelijk om onder de knie te hebben/krijgen. Dactylo vergemakkelijkt het leven, doordat je veel vlugger kan typen en in kortere tijd grotere hoeveelheden kunt verwerken.

    Ideaal zou voor mij een combinatie van beide zijn, waar zowel het digitale schrijven als het pen en papier schrijven worden aangeleerd vanaf het eerste leerjaar.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik vind ook dat het vak 'blind typen' onderschat wordt in het secundair onderwijs. In mijn tijd werd het als een lachtertje afgedaan. Ikzelf, toen nog een vlijtige en gehoorzame leerling, vond het fascinerend en haalde hoogste onderscheiding voor dat vak.

    Als ik zie hoe sommige vrienden en collega's zich met twee of drie vingers behelpen, ben ik in mijn nopjes dat ik vlot blind kan typen, het is een diploma waar ik al heel veel praktisch nut van ondevonden heb.

    BeantwoordenVerwijderen