Samenvatting:
In Nederland bestaat reeds een tweetal jaar de zogenaamde “Steve Jobs”-scholen. Dit zijn ondertussen reeds 22 scholen waarbij tablets in alle lessen worden gebruikt én waarbij de leerlingen een grotere vrijheid krijgen. De Nederlandse overheid heeft nu een onderzoek naar de effecten van het gebruik van tablets bevolen. De Steve Jobsscholen verschillen niet allen door het gebruik van tablets met de tradionele scholen. Zo zouden er geen jaarklassen meer bestaan: dankzij speciaal ontwikkelde onderwijsapps hoeven leerlingen niet altijd op school te zijn. De leerlingen krijgen de vrijheid om deels zelf hun tijd in te delen en te bepalen wanneer ze op school willen zijn of thuis aan de slag gaan. Het onderzoek komt er mede op vraag van de ontwikkelaar van het concept van deze scholen, O4NT (Onderwijs voor de Nieuwe Tijd, nvdr) en wordt meegesubsidieerd door de Nederlandse overheid. In een eerste fase wordt het concept precies geïnventariseerd, net zoals de beoogde positieve effecten en gevreesde negatieve effecten. In de tweede fase wordt vervolgens onderzocht of deze effecten ook daadwerkelijk optreden. De resultaten van het onderzoek worden over een jaar verwacht.
Bron:
Open Universiteit, “Onderzoek naar effecten van Ipadscholen”
Kritische reflectie:
Net zoals elke pedagogische methode, kan worden vermoed dat het gebruik van tablets staat of valt met het gebruik dat de leerkrachten van deze tablets maken. Dit Nederlandse onderzoek focust zich op de zogenaamde Steve Jobsscholen, die niet alleen gekenmerkt worden door het gebruik van tablets, maar ook door de veel grotere vrijheid die de leerlingen hierbij krijgen. Het onderzoek zal na de inventarisatie vooral effecten als bijvoorbeeld, motivatie, zelfvertrouwen, 21st century skills en dergelijke onderzoeken.
Ook het Vlaams Ministerie van Onderwijs, promoot op haar website het gebruik van tablets in de klas, middels het Creative Classrooms Lab project. Het hierna volgend filmpje is te vinden op haar website:
In Vlaanderen lijken we eerder conservatief met tablets in de klas om te gaan – zij dienen om de lessen te ondersteunen en niet om deze te vervangen of om deze naar de wens van de leerling in te plannen. De leerlingen zullen nog steeds naar een (min of meer) traditionele klas gaan, met een tradionele dagindeling. De vraag stelt zich of de tablets ons niet toelaten om ons onderwijssysteem vanaf nul te herdenken – wat de Steve Jobsscholen in Nederland hebben gedaan.
Net zoals elke wijziging in het onderwijs, behoeft het geen twijfel dat elke fundamentele wijziging in ons onderwijssysteem op felle voor- en tegenstanders zal stuiten. Veel pro's en contra's worden vanuit het buikgevoel geformuleerd en het is lovenswaardig dat in Nederland een grootschalig onderzoek naar de gevolgen van een dergelijke verregaande implementatie van tablets in de klas ondernomen wordt.
Eerder werd reeds onderzoek gevoerd om het onderwijs met de tablet te optimaliseren (Molenaar,Van Schaik en Denessen, 2015). Dit onderzoek vergeleek twee veelgebruikte apps (Schooltas en PulseOn), maar maakte geen vergelijking met traditionele scholen en de meerwaarde van tablets.
Ook het gebruik van tablets in Vlaams scholen werd reeds onderzocht. Zie bijvoorbeeld een case-studie uit 2013 (Steeneken, 2013) betreffende het Technisch en Beroepsonderwijs, dat uitwees dat de tablets vooral een activerende werking had bij die leerkrachten die ook zonder tablets activerende opdrachten geven. Wel zouden de tablets de leerlingen meer het gevoel van controle geven, en op die manier inspelen op een authoritatieve leerstijl.
Terug naar het Nederlandse onderzoek: dit onderzoek lijkt zich toe te spitsen op een vergelijking tussen de Steve Jobsscholen en traditionele scholen en verdient daarom onze aandacht. Los van de voordelen op het vlak van ICT-geletterdheid, zou op basis van de bestaande pedagogische theoriën, vb. de authoritatieve leerkrachtstijl, een tablet kunnen bijdragen tot betere motivatie, maar enkel indien de tablets op een goede manier gebruikt worden. De analyse van het pedagogisch project van deze scholen blijft echter enorm belangrijk om de resultaten van het onderzoek in de tweede fase te analyseren.
Bronnen:
GO!, “Tablets in de klas, 8 goeie redenen”, 5 juni 2012, , geconsulteerd op 27 maart 2015.
Molenaar, I., van Schaik, A., Denessen, E., “Onderwijsoptimalisatie met de tablet”, Radboud Universiteit Nijmegen, 26 januari 2015, geconsulteerd op 27 maart 2015.
Steeneken, “Tablet gebruik voor activerende leeractiviteiten: een explorative case-studie binnen het Vlaamse Beroeps en technisch secundair onderwijs”, Masterthesis, Universiteit Twente, 2013, geconsulteerd op 28 maart 2015.
Van Uffelen, S., “Een tablet in de klas is een middel, geen doel”, 17 mei 2013, Knack, geconsulteerd op 27 maart 2015.
Vlaams Ministerie van Onderwijs, “Hoe tablets gebruiken op school?” , geconsulteerd op 28 maart 2015.
In Nederland bestaat reeds een tweetal jaar de zogenaamde “Steve Jobs”-scholen. Dit zijn ondertussen reeds 22 scholen waarbij tablets in alle lessen worden gebruikt én waarbij de leerlingen een grotere vrijheid krijgen. De Nederlandse overheid heeft nu een onderzoek naar de effecten van het gebruik van tablets bevolen. De Steve Jobsscholen verschillen niet allen door het gebruik van tablets met de tradionele scholen. Zo zouden er geen jaarklassen meer bestaan: dankzij speciaal ontwikkelde onderwijsapps hoeven leerlingen niet altijd op school te zijn. De leerlingen krijgen de vrijheid om deels zelf hun tijd in te delen en te bepalen wanneer ze op school willen zijn of thuis aan de slag gaan. Het onderzoek komt er mede op vraag van de ontwikkelaar van het concept van deze scholen, O4NT (Onderwijs voor de Nieuwe Tijd, nvdr) en wordt meegesubsidieerd door de Nederlandse overheid. In een eerste fase wordt het concept precies geïnventariseerd, net zoals de beoogde positieve effecten en gevreesde negatieve effecten. In de tweede fase wordt vervolgens onderzocht of deze effecten ook daadwerkelijk optreden. De resultaten van het onderzoek worden over een jaar verwacht.
Bron:
Open Universiteit, “Onderzoek naar effecten van Ipadscholen”
Kritische reflectie:
Net zoals elke pedagogische methode, kan worden vermoed dat het gebruik van tablets staat of valt met het gebruik dat de leerkrachten van deze tablets maken. Dit Nederlandse onderzoek focust zich op de zogenaamde Steve Jobsscholen, die niet alleen gekenmerkt worden door het gebruik van tablets, maar ook door de veel grotere vrijheid die de leerlingen hierbij krijgen. Het onderzoek zal na de inventarisatie vooral effecten als bijvoorbeeld, motivatie, zelfvertrouwen, 21st century skills en dergelijke onderzoeken.
Ook het Vlaams Ministerie van Onderwijs, promoot op haar website het gebruik van tablets in de klas, middels het Creative Classrooms Lab project. Het hierna volgend filmpje is te vinden op haar website:
In Vlaanderen lijken we eerder conservatief met tablets in de klas om te gaan – zij dienen om de lessen te ondersteunen en niet om deze te vervangen of om deze naar de wens van de leerling in te plannen. De leerlingen zullen nog steeds naar een (min of meer) traditionele klas gaan, met een tradionele dagindeling. De vraag stelt zich of de tablets ons niet toelaten om ons onderwijssysteem vanaf nul te herdenken – wat de Steve Jobsscholen in Nederland hebben gedaan.
Net zoals elke wijziging in het onderwijs, behoeft het geen twijfel dat elke fundamentele wijziging in ons onderwijssysteem op felle voor- en tegenstanders zal stuiten. Veel pro's en contra's worden vanuit het buikgevoel geformuleerd en het is lovenswaardig dat in Nederland een grootschalig onderzoek naar de gevolgen van een dergelijke verregaande implementatie van tablets in de klas ondernomen wordt.
Eerder werd reeds onderzoek gevoerd om het onderwijs met de tablet te optimaliseren (Molenaar,Van Schaik en Denessen, 2015). Dit onderzoek vergeleek twee veelgebruikte apps (Schooltas en PulseOn), maar maakte geen vergelijking met traditionele scholen en de meerwaarde van tablets.
Ook het gebruik van tablets in Vlaams scholen werd reeds onderzocht. Zie bijvoorbeeld een case-studie uit 2013 (Steeneken, 2013) betreffende het Technisch en Beroepsonderwijs, dat uitwees dat de tablets vooral een activerende werking had bij die leerkrachten die ook zonder tablets activerende opdrachten geven. Wel zouden de tablets de leerlingen meer het gevoel van controle geven, en op die manier inspelen op een authoritatieve leerstijl.
Terug naar het Nederlandse onderzoek: dit onderzoek lijkt zich toe te spitsen op een vergelijking tussen de Steve Jobsscholen en traditionele scholen en verdient daarom onze aandacht. Los van de voordelen op het vlak van ICT-geletterdheid, zou op basis van de bestaande pedagogische theoriën, vb. de authoritatieve leerkrachtstijl, een tablet kunnen bijdragen tot betere motivatie, maar enkel indien de tablets op een goede manier gebruikt worden. De analyse van het pedagogisch project van deze scholen blijft echter enorm belangrijk om de resultaten van het onderzoek in de tweede fase te analyseren.
Bronnen:
GO!, “Tablets in de klas, 8 goeie redenen”, 5 juni 2012, , geconsulteerd op 27 maart 2015.
Molenaar, I., van Schaik, A., Denessen, E., “Onderwijsoptimalisatie met de tablet”, Radboud Universiteit Nijmegen, 26 januari 2015, geconsulteerd op 27 maart 2015.
Sierens, E., Soenens, B.,
Vansteenkiste, M., Goossens, L., & Dochy, F. (2006). De
authoritatieve leerkrachtstijl: een model voor de studie van
leerkrachtstijlen. Pedagogische Studiën, 83, 419 – 431,
samenvatting:
https://www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&cad=rja&uact=8&ved=0CCUQFjAB&url=http%3A%2F%2Fwww.vorsite.nl%2Fcontent%2Fbestanden%2Fsierens_soenens_2006_05.doc&ei=GcIWVdcmo5ftBuTUgdAK&usg=AFQjCNEVFaJnr2QLNfaIMZTWfxYVbR5S0A&sig2=R4YiluAZoOAIVUguVsyG1w&bvm=bv.89381419,d.ZGU
.
Sierens, E., & Vansteenkiste,
M.(2009). Wanneer ‘meer minder betekent’: motivatieprofielen van
leerlingen in kaart gebracht. Begeleid zelfstandig leren, 24, 17-36,
http://hdl.handle.net/1854/LU-1255572.
Van Uffelen, S., “Een tablet in de klas is een middel, geen doel”, 17 mei 2013, Knack, geconsulteerd op 27 maart 2015.
Vlaams Ministerie van Onderwijs, “Hoe tablets gebruiken op school?” , geconsulteerd op 28 maart 2015.
Een oprichter van een iPadschool of Steve Jobsschool in Nederland in 'Reyers Laat' de voorbije week ;) http://deredactie.be/permalink/2.38184?video=1.2282260
BeantwoordenVerwijderenClara, in het filmpje wordt aangehaald dat één van de positieve aspecten van de Steve Jobs - scholen aangehaald (vanaf 12:08) - hij spreekt over een aantal aandachtsstoornissen die verdwijnen doordat het kind op zijn eigen tempo en vanuit zijn eigen enthousiasme kan werken. Ik vraag me af in welke mate dit effect niet tijdelijk is door het nieuwe gegeven van de tablet. Ik hoop dat het onderzoek dit aan het licht brengt!
VerwijderenDeze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenWaarom is:
BeantwoordenVerwijderen"Sierens, E., & Vansteenkiste, M.(2009). Wanneer ‘meer minder betekent’: motivatieprofielen van leerlingen in kaart gebracht. Begeleid zelfstandig leren, 24, 17-36"
in je lijst bronnen?
In mijn laatste paragraaf spreek ik - heel kort - over een "betere motivatie". Het concept dat méér motivatie niet altijd beter is, en dat er oog moet zijn voor de kwaliteit van de motivatie is een concept dat wordt uiteengezet door Sierens e.a. in dit artikel.
Verwijderen